Pierwotnie termin statystyka używany był na oznaczenie
wiedzy o państwie.
Poczynając od najdawniejszych spisów w Chinach i Egipcie ,
poprzez rzymskie cenzury (spisy) i średniowieczne inwentaryzacje majątków.
Spis
statystyczny- najpierw
słowny, a potem liczbowy- służył głównie jako narzędzie w rękach władców i
rządów państw.
Prekursorami szerszego traktowania statystyki byli tzw.
arytmetycy polityczni ( w XVII w.) Posługując się stosunkowo prostymi
narzędziami opisu statystycznego , potrafili oni wykazać, że w pozornie
chaotycznych zjawiskach masowych występują pewne określone prawidłowości. Tak
powstały pierwsze uściślone , tabelaryczne opisy.
U podstaw współczesnej statystyki leży teoria rachunku
prawdopodobieństwa- rozwój zapoczątkowali w 2 połowie XVII w. Pascal i Fermat,
a nastepne Bernoulii de Moive, de Laplace i inni oraz teorie związane ze
statystycznymi badaniami prowadzonymi metodą reprezentacyjną.
Statystyka jest dyscypliną nauki, która zajmuje się
formułowaniem metod liczbowego przetwarzania danych statystycznych w celu opisu
i wnioskowania statystycznego.
Znaczenie słowa
statystyka:
I-
nazwa zbioru danych liczbowych, prezentujących
kształtowanie się określonych zjawisk i procesów.
II-
Nazwa wszelkich prac związanych z gromadzeniem i
opracowaniem danych liczbowych.
III-
Nazwa pewnych charakterystyk liczbowych obliczanych ze
zbiorowości próbnych.
IV-
Nazwa dyscypliny naukowej, posiadającej własne metody
badawcze.
Funkcje
statystyki:
- Informacyjna- daje pełny i obiektywny obraz badanych zjawisk.
- Analityczna- określa czynniki kształtujące konkretne zjawiska i procesy.
- Prognostyczna- pozwala na przewidywanie poziomu i struktury zjawisk.
Statystykę ze
względu na funkcję jaką ma spełniać, dzielimy następująco:
-Statystyka Opisowa
-Wnioskowanie Statystyczne
Statystyka opisowa- zajmuje się opisem i
systematyzowaniem zebranych w oparciu o populację generalną danych, zastępując
dużą liczbą informacji kilkoma wskaźnikami, które przy nieostrożnej
interpretacji mogą wprowadzać w błąd.
Wnioskowanie statystyczne- zajmuje się wnioskowaniem
o cechach populacji w oparciu o cechy wylosowanej z niej próby (estymacji).
Znaczenie
statystyki administracji publicznej wynika z:
- Reaktywowania w roku 1990 samorządu terytorialnego
- Transakcji ustrojowej
- Obligatoryjności kontrolnych, ze strony gmin, sejmików
- Samorządowych i regionalnych izb rachunkowych
- Wzrostu znaczenia planowania strategicznego rozwoju lokalnego
- Konieczności podejmowania działań marketingowych przez władze lokalne w warunkach konkurencyjnego otoczenia.
Statystyka- nauka o metodach badania prawidłowości
występujących w zjawiskach masowych.
Przedmiotem badań statystycznych: są zbiorowości
statystyczne, które są zbiorami pewnych elementów nazywanych jednostkami statystycznymi.
Przez badanie statystyczne rozumiemy ogół prac mających na
celu poznanie określonej zbiorowości statystycznej.
Cel, przedmiot i schemat badań statystycznych.
Przykłady:
- Ruch demograficzny ludności miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys.
- Składanie zeznania podatkowego w izbach Skarbowych
- Opłaty wnoszone z tytułu dzierżawy przez mieszkańców.
Wyróżniamy 4
etapy badań statystycznych:
- Przygotowanie badania
- Zbieranie materiałów statystycznych
- Opracowanie materiału statystycznego i jego prezentacja
- Analiza wyników opracowania
Zbiorowością
statystyczną nazywamy zbiór dowolnych elementów (osób, przedmiotów,
zjawisk, faktów ) objętych badaniem statystycznym, charakteryzujących się
pewnymi prawidłowościami.
Poszczególne elementy składowe badanej zbiorowości noszą
nazwę jednostek statystycznych.
Klasyfikacja
zbiorowości statystycznych:
|
Skończona
Ma skończoną l. jednostek np. 50 firm farmaceutycznych
|
Nieskończona
Ma nieskończoną lub niemożliwa do określenia l. jednostek
statystycznych np. zbiorowości mikroorganizmów·, klienci odwiedzający
centrum handlowe.
|
|
Jednowymiarowa
Badana ze względu na jedną cechę np. firmy farmaceutyczne
badane ze wzg. Na wielkość obrotów.
|
Wielowymiarowa
Badane ze wzg. Na kilka cech np. firmy farmaceutyczne w
których badamy zależności wielkości obrotów od l. przedstawicieli handlowych.
|
|
Względnie jednorodne
Jej podzbiorowości mało różnią się własnościami np.
zbiorowość gospodarstw 2 os. badana ze wzg. na tyg. wydatki na żywność.
|
Niejednorodna
Jej podzbiorowości wyraźnie różnią się własnościami np.
zbiorowość gospodarcza o różnej wielkości badań na tygodniowe wydatki na
żywność.
|
|
Statystyczne
Wszystkie jednostki statystyczne pochodzą z tego samego
okresu firmy farmaceutyczne zar we wrześniu 2009.
|
Dynamiczna
Jednostki statystyczne pochodzące z różnych okresów np.
kolejne sesje giełdowe w X. 2009r.
|
Zbiorowość i jednostka powinny
być precyzyjne pod względem:
- Rzeczowym
- Przestrzennym
- Czasowym
Cecha statystyczna- to
własność którą odznaczają się jednostki statystyczne wchodzące w skład badanej
zbiorowości.
Cechy statystyczne dzielimy na :
- Niemierzalne (jakościowe) można je tylko określić słownie(np. wykształcenie , płeć, kolor włosów)
- Mierzalne (ilościowe)- można je wyrazić za pomocą liczbo różnych mianach.
-ciągłe- mogą przyjmować każdą
wartość z określonego przedziału liczbowego.
-skokowe- ich wartości mogą się wyrażać tylko określonymi liczbami
zmieniającymi się skokowo, bez wartości pośrednich, przyjmują tylko skończoną,
przeliczalna wartość.
Skale pomiarowe:
·
Nominalna- niemetryczna, jakościowa. Jest najprostsza,
podstawą zaliczenia jednostki do dalszej kategorii, jest wyłącznie fakt
posiadania określonego wariantu, cechy np. płeć , wyznanie religijne, gr. krwi.
Relacja: większa lub różne.
·
Porządkowa- niemetryczna, jakościowa. Jest
bardziej skomplikowana. Na tej samej skali da się ustalić porządek np.
wykształcenie, 9-st skala Richtera, służąca do określenia siły trzęsienia
ziemi. Relacja większa lub mniejsza.
·
Przedziałowa- metryczna, ilościowa. Zachowuje
wszystkie własności skali porządkowej, oprócz tego umożliwia określenie gł.
(dystansu) między jednostkami , np. temperatura, lata kalendarzowe. Relacja:
większa o tyle.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz