Przepis – to każda jednostka zdaniowa
znajdująca się w akcie prawnym
Norma prawna – to przepis składający się
z 3 elementów:
1)
hipoteza – określa sytuację adresata
2)
dyspozycja – co adresat ma czynić
3)
sankcja – to sytuacja która określa nam karę.
Stosunek cywilno – prawny – w prawie
występują 3 przykłady:
1)
stosunek administracyjno – prawny
2)
stosunek karny (karno –prawny)
3)
stosunek cywilno – prawny (charakteryzuje się równością
podmiotów)
Zasada
swobody umów – podmiotem umowy cywilno – prawnej może być
wszystko czego prawo nie zabrania
System prawa –
może być przedstawiony w ujęciu pionowym lub poziomym
Podział
pionowy:
-
konstytucja
-
ustawa konstytucyjna
-
ustawa zwykła
-
ratyfikowana umowa międzynarodowa
-
rozporządzenie
-
zarządzenie
Podział
poziomy: to podział na gałęzie prawa to np. podział na
prawo: administracyjne, karne, prawne, cywilne, itp.
Prawo cywilne wywodzi się ze
starożytności.
Prawo cywilne (łac. ius civile „
prawo obywatelskie”)
W
XV wieku nastąpiła recepcja prawa cywilnego (czyli odnowienie)
Przedmiotem
prawa cywilnego są sprawy dotyczące własności prywatnej i sfery obrotu
majątkowego (nabywana, obracania dobrami)
Prawo cywilne – to
gałąź prawa obejmująca normy regulujące stosunki majątkowe pomiędzy osobami
fizycznymi i osobami prawnymi będącymi podmiotami równorzędnymi w danym stosunku
prawnym.
Stosunki niemajątkowe to stosunki
powstające na tle ochrony dóbr osobistych.(dobre imię, nazwisko).
Podmioty prawa cywilnego to: ludzie, spółki, firmy,
spółdzielnie, fundacje.
Systematyka prawa cywilnego jest
wydzieloną gałęzią prawa nie oznacza to
jednak że prawo cywilne jest …………
Prawo cywilne składa się z:
1)
Części ogólnej – tworzą ją normy regulujące zagadnienia
wspólne dla całego prawa cywilnego
2)
Prawo rzeczowe – dotyczy prawnych norm korzystania z
rzeczy dotyczących prawa własności i praw pokrewnych tj. zbywanie, nabywanie,
zastaw.
3)
Prawo zobowiązań – treścią zobowiązań jest możliwość
żądania od wierzyciela spełnienia świadczeń
4)
Prawo spadkowe – dotyczy przejścia praw i obowiązków
osoby zmarłej na inne podmioty
5)
Prawo autorskie – dotyczy dóbr niematerialnych czyli
dzieł, wynalazków . W przypadku prawa autorskiego wyróżniamy element
niemajątkowy tj. ochrona przez przywłaszczeniem autorstwa oraz element
majątkowy tj. Prawo do rozporządzania utworem
Źródła prawa cywilnego:
1)
Konstytucja – prawo cywilne musi być zgodne z
konstytucją
2)
Kodeks cywilny – obowiązujący kodeks został uchwalony
23,04,1964 dzieli się na
a)
Część ogólną
b)
Prawo rzeczowe
c)
Zobowiązania
d)
Spadki
3)
Ustawy – o prawie autorskim o przedsiębiorstwach
państwowych , o księgach wieczystych .
Co się zmieniło:
a)
Zlikwidowana uprzywilejowaną pozycję jednostki
gospodarki państwowej
b)
Wprowadzono zasadę równości podmiotów niezależnie od
ich przynależności sektorowej
c)
Wprowadzono swobodę umów – zasada mówi że strony umowy
mogą złożyć stosunek prawny wedle własnego uznania tak aby jego treść i cel nie
były sprzeczne z prawem
d)
Zlikwidowano zasadę nominalizmu (w przypadku
zaciągnięcia kredytu dłużnik jest winien tyle ile pożyczył)
e)
Wzbogacono kodeks cywilny o przepisy dotyczące papierów
wartościowych
f)
Wprowadzono umowy listingu w 2000 roku
g)
W 2002 roku uregulowani spółki konsumenckie
h)
W 2003 roku nowe rozwiązania dotyczące trybu zawierania
umów
Zasady obowiązujące w prawie cywilnym:
-
Podstawowa zasada mówi „żaden podmiot prawa cywilnego
nie może czynić użytku ze swojego prawa własności w taki sposób który jest
sprzeczny ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami
współżycia społeczeństwa
-
Zasada współżycia społeczeństwa
1)
Nie są to normy prawne
2)
Są wytworem poglądów obyczajów tradycji czy moralności
3)
Przepisy prawne nie określają zasad współżycia
społecznego a decydują o tym organy stosujące prawo czyli sądy
Przepisy prawa
cywilnego
-
Nie zmieniające własnych ocen a odsyłające do zasad
współżycia społecznego nazywamy klauzulami
generalnymi. Umożliwiają organom stosującym prawo możliwość
elastycznego , plastycznego stosowania ……
Stosunek cywilno – prawny.
Stosunek prawny to stanowiony przez prawo stosunek regulowany normami prawnymi
. Stosunek cywilno – prawny to stosunek:
1)
Posiada charakter majątkowy
2)
Charakteryzuje się równorzędnością podmiotu
3)
Istnieje swoboda podmiotów w zakresie ustanawiania i
kształtowania stosunków cywilno –
prawnego
Elementy stosunku cywilno prawnego :
-
Podmioty czyli strony występujące w stosunku cywilno -
prawnym
-
Podmiot stosunku cywilno – prawnego to na co skierowane
są uprawienia i obowiązki stron
-
Treść stosunku cywilno – prawnego (prawo jednego
podmiotu przysługuje obowiązek drugiego podmiotu. Jest to suma uprawnień ,
obowiązków stron jego stosunku.
Podmioty stosunku cywilno –
prawnego to:
Osobą fizyczną i prawną może być podmiot
stosunki prawnego. Możliwość występowania stosunku prawnego nazywamy zdolnością
prawną .
Zdolność prawną ma każdy człowiek od
chwili narodzin aż do śmierci. Z tego wynika że nie ma czynników
ograniczających zdolność prawną.
W przypadku osób fizycznych
należy odróżnić zdolność prawną a zdolność do czynności prawnych.
Zdolność do czynności prawnej polega na
możliwości nabywania praw zaciągania zobowiązań i rozporządzania prawami przez
własne działanie.
Wyróżniamy następujące rodzaje
zdolności do czynności prawnych:
1-
Pełną zdolność do czynności prawnej przysługuje każdemu
po ukończeniu 18 roku życia lub osobie małoletniej która z punktu widzenia
prawa traktowana jest jako osoba pełnoletnia
2-
Ograniczona zdolność do czynności prawnych posiadają
jest wszystkie osoby które ukończyły 13 rok życia a które nie ukończyły 18 roku
oraz osoby pełnoletnie które są częściowo ubezwłasnowolnione
3-
Brak zdolności do czynności prawnych – obejmuje to
wszystkie osoby od chwili urodzin do 13 roku życia oraz osoby całkowicie
ubezwłasnowolnione
4-
Ubeznowłasnowlnienie całkowite orzeka sąd w stosunku do
osoby chorej psychicznie, niedorozwiniętej umysłowo a także uzależnionych od
alkoholu lub narkotyków
5-
Ubeznowłasnowlnienie częściowe orzeka sąd i orzeka je z
tych samych przyczyn j.w. ale stopień choroby musi być mniejszy , orzeka o tym
lekarz. W przypadku tym ustanawia się opiekuna.
Osoba prawna – to osoba organizacyjna
posiadająca zdolność prawną. Nie mogą nią być urzędy państwowe, jednostki
wojskowe, szkoły podstawowe i średnia. Osoby prawne uzyskują zdolność do
czynności prawnych w momencie jej powstania tzn. kiedy zostanie wpisana do
rejestru.
Trzy sposoby powstawania osób prawnych:
1)
System aktów organów państwowych – osoba prawna
powstaje na postawie ustawy
2)
System koncesyjny – osoba prawna powstaje po uzyskaniu
zezwolenia odpowiedniego organu np.
Banki
3)
System normatywny
Skarb państwa
jako osoba prawna reprezentuje państwo w stosunkach cywilno – prawnych
1)
Jest osobą prawną szczególnego rodzaju i nie ma
przepisów kiedy państwo może przestać funkcjonować
2)
Skarb państwa jest podmiotem praw i obowiązków w
zakresie tego mienia które nie należy do żadnego przedsiębiorstwa państwowego
3)
Przedsiębiorstwa państwowe nie ponoszą
odpowiedzialności za zobowiązania zaciągnięte przez Skarb Pastwa
Wykład dr Pytlik
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz