Prawo - dr Pytlik - cz. 1

 Charakterystyka nauk prawnych. Nauka w ujęciu pragmatycznym to zdobywanie wiedzy, w ujęciu apragmatycznym to rezultat z uzyskanej wiedzy. To zespół twierdzeń spełniających określone kryteria, nie sprzecznych ze sobą, które wyjaśniają określone zjawiska. Są precyzyjne i uzasadnione. Naukę można podzielić na:

1. Nauki przyrodnicze i społeczne
2. Teoretyczne i praktyczne
3. Empiryczne i formalne

Nauki teoretyczne opisują i wyjaśniają procesy, zjawiska itp. Są to nauki odpowiadające na pytanie :jaki jest? Nauki praktyczne formułują, tworzą i uzasadniają pewne normy oceny. Odpowiadają na pytanie :jak być powinno? Można je podzielić na nauki medyczne i etyczne.

Nauki empiryczne uzasadniają swoje twierdzenia, odwołując się do doświadczenie, obserwacji, eksperymentów.

Nauki formalne to nauki, w których uzasadnia się twierdzenia na podstawie przyjętych reguł wnioskowania.

Nauki prawne to takie, które wskazują, jakie należy wprowadzić przepisy prawne, aby rozwiązać określone problemy. To nauki praktyczne, ponieważ uzasadniają potrzeby modyfikowania obowiązujących przepisów prawych. Wskazują jak prawo powinno być interpretowane. Są to nauki także teoretyczne, ponieważ odpowiadają na pytanie :jakie prawo jest w danym momencie? Nauki prawne są również naukami empirycznymi, formalnymi, b mamy do czynienia z różnymi pojęciami.

Nauki prawne do grupa nauk społecznych, których przedmiotem badawczym jest analiza norm prawnych i szeroko rozumianych instytucji polityczno-prawnych. Nauki prawne nie są monolitem. Są czymś spójnym.

Trzy elementy nauk prawnych: podział nauk prawnych

1. Filozofia (teoria prawa)
2. Szczegółowe nauki o prawie
3. Nauki historyczno-prawne

Ad.1    Filozofia prawa to zespół typowych dla prawa problemów, które się bada. W jej zakres wchodzą relacje między prawem a innymi systemami normatywnymi.

            W filozofii prawa wyróżnia się:

-          Kierunek analityczny-dotyczy problematyki językowo-logicznej

-          Wątek empiryczny-skuteczność prawa; dotyczy świadomości prawnej i funkcjonowania instytucji prawnych

-          Nurt metodologiczny- analiza metod stosowanych w celu poznawania prawa

Ad.2    Szczegółowe nauki prawne –ich przedmiotem jest analiza prawa obowiązującego w danym państwie. Systematyzacja to umiejętność dzielenia prawa na gałęzie.

Ad.3    Nauki historyczno-prawne- najważniejszą nauką jest prawo rzymskie, historia doktryn. W ich zakres wchodzą nauki pozasystemowe:

-          Socjologia prawa –zajmuje się reakcjami grup społecznych i aspektem społecznym zjawisk prawnych

-          Nauka prawa porównawczego

-          Informatyka prawnicza –techniki elektronicznego przetwarzania danych w procesach tworzenia i stosowania prawa

-          Kryminalistyka –nauka o sposobach wykrywania i zwalczania przestępstw

-          Kryminologia –nauka o społecznych przyczynach przestępczości

-          Wiktymologia- nauka o ofiarach przestępstw

-          Nauki penitercjalne –dotyczą procesu odbywania kary więziennej

Metody analizy prawa:

1.Metody językowo-logiczne nie są jedynymi metodami, które pozwalają nam uzyskać wiedzę o prawie. Są również metody socjologiczne i psychologiczne. Metody językowo-logiczne polegają na stosowaniu językoznawstwa w procesie wyjaśnienia, interpretowania i porządkowania przepisów prawnych.2. Metody socjologiczne polegają na zbieraniu różnego rodzaju danych (ankiety, badania). 3.Metody psychologiczne to ustalenie poczytalności sprawcy przestępstwa.

Inne metody:

-          Law and economics (metoda analizy ekonomicznej) –opiera się na zastosowaniu wypracowanych w ekonomii metod i kryteriów podejmowania decyzji w zakresie tworzenia i stosowania prawa

-          Refleksja aksjologiczna

-          Amerykańska szkoła realizmu prawniczego –stawia sobie tezę: „między treścią tekstów prawnych, a decyzjami faktycznie podejmowanymi przez sądnych urzędników istnieją istotne rozbieżności”

-          Amerykańska szkoła pozytywizmu prawniczego –stawia pytanie :jak te same przepisy w Ameryce są interpretowane w Europie?