Bank centralny i jego funkcje

Bank centralny – instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu bankowego. Zazwyczaj działa jako jednostka państwa, bądź podporządkowana państwu. W Polsce funkcję banku centralnego pełni Narodowy Bank Polski, którego podstawowym celem jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu.

Funkcje NBP:

1.      Bank emisyjny – jest jedyna instytucją uprawnioną do emitowania znaków pieniężnych w danym państwie. Pieniądz jest prawnym środkiem płatniczym, oznacza to, ze nikt nie może odmówić przyjęcia zapłaty w złotówkach.

2.      Bank banków – każdy bank komercyjny posiada w banku centralnym rachunek na którym rejestruje rozliczenia z innymi bankami. Bank centralny świadczy usługi bankowe innym bankom. Bank centralny realizuje również transakcje z zagranicznymi bankami centralnymi i instytucjami międzynarodowymi. NBP wobec banków spełnia te same zadania co banki komercyjne wypełniają wobec przedsiębiorstw, gospodarstw domowych. NBP przyjmuje od banków komercyjnych odpłatnie nadmiar pieniędzy. Sprawdza czy banki przestrzegają ustaw, statusów, przepisów. Może zarządzić przejęcie lub likwidację banku, a także udziela zezwolenia na prowadzenie działalności bankowej.

3.      Bank Skarbu Państwa – prowadzi rachunki inwestycji państwowych. Utrzymuje rachunki depozytowe państwa, prowadzi kasową obsługę budżetu, obsługuje dług publiczny, występuje jako agent finansowy rządu w zakresie zawierania i realizacji umów kredytowych, występuje jako agent emisji skarbowych papierów wartościowych, organizując przetargi na sprzedaż bonów skarbowych. Zajmuje się utrzymywaniem rezerw międzynarodowych – środków pieniężnych.

4.      Bank Gospodarki Narodowej – jest egzekutorem obiegu pieniężnego oraz bilansu płatniczego.