Przedsiębiorczość - pytania egzaminacyjne - 1

1.Proces gospodarczy obejmuje fazy:

·         produkcję

·         podział (dystrybucję)

·         wymianę (handel)

·         konsumpcję.

2. Gospodarka tradycyjna - najstarszy sposób organizacji życia gospodarczego

Członkowie społeczeństwa powtarzali decyzje ekonomiczne poprzednich pokoleń. Żyli zgodnie z obyczajami przodków. Obecnie ten system gospodarczy nie występuje już w żadnym państwie. Jego elementy można jedynie obserwować w systemach gospodarczych krajów słabo rozwiniętych.

3. Podział systemów gospodarczych:

 Ze względu na sposoby podejmowania decyzji ekonomicznych wyróżniamy  system gospodarczy:

·         rynkowy

·         kierowany (nakazowy, centralnie sterowany

4.Rynkowy system gospodarczy - Zasoby są prywatną własnością, a ich alokacja odbywa się wyłącznie za pośrednictwem mechanizmu rynkowego (cena towaru na rynku ustalana jest przez wyrównanie wielkości popytu i podaży tego towaru)

5. Kierowany

Zasoby są własnością publiczną (państwa i samorządów terytorialnych). Alokacja zasobów określona jest planem centralnym rządu.

System gospodarki rynkowej i gospodarki kierowanej nie występuje w formie czystej w żadnym z krajów świata. W krajach europejskich przeważają cechy charakterystyczne  dla gospodarki rynkowej, jednak dostrzegalna jest w nich również interwencja państwa w życie gospodarcze. Zasoby w części są własnością publiczną, a w części prywatną. W praktyce współczesna gospodarka oparta jest na trzecim systemie – mieszanym.

6. Mieszany

W tym systemie istnieje własność prywatna i publiczna. Decyzje związane z produkcją, a także wykorzystaniem i własnością czynników produkcji są podzielone pomiędzy państwo, a mechanizm rynkowy. System ten łączy pewne cechy gospodarki rynkowej i kierowanej, z przewagą jednej lub drugiej.

7. Podmioty gospodarki rynkowej:

Ø  Gospodarstwa domowe

Ø  Przedsiębiorstwa

Ø  Państwo

8. Rynek – podstawowe pojęcie związane z gospodarką rynkową. W dawnym znaczeniu przez pojęcie to rozumiało się główne miejsce miasta – najczęściej plac przy ratuszu. Na placu tym prowadzono handel, odbywały się różnego rodzaju uroczystości, miały miejsce spotkania towarzyskie. Obecnie pojęcie to należy rozumieć inaczej:

1) Rynek - ogół warunków ekonomicznych, w których dochodzi do zawierania transakcji wymiennych między sprzedawcami oferującymi towary i usługi, a nabywcami reprezentującymi potrzeby poparte określonymi funduszami nabywczymi.

2) Rynek - zespół warunków, w których popyt spotyka się z podażą kształtując cenę rynkową wg której wymieniane są towary lub usługi.

3) Rynek - zespół warunków, w których w sposób ciągły dokonuje się wymiana informacji, towarów i usług.

9. Konkurencja to proces przy pomocy którego uczestnicy rynku dążąc do realizacji swych celów i korzyści ekonomicznych próbują przedstawić lepsze od innych oferty pod względem ceny, jakości lub innych charakterystyk mających wpływ na zawarcie transakcji tzn. mających wpływ na zmianę właściciela.

10. Mechanizm rynkowy  Podstawowymi elementami rynku są: popyt, podaż i ceny, a zachodzące między nimi zależności przyczynowo-skutkowe nazywa się mechanizmem rynkowym lub popytowo-podażowo-cenowym.

11. Rodzaje rynków
Kryterium: zasięg terytorialny

•          rynek lokalny – obejmuje niewielki obszar np. gminę, miasto

•          rynek regionalny – kontrahenci pochodzą z jednego regionu, rynek ten obejmuje obszar województwa

•          rynek krajowy

•          rynek międzynarodowy

12. Kryterium: przedmiot wymiany

•          rynek dóbr i usług (w nim: rynek dóbr i usług konsumpcyjnych i inwestycyjnych)

•          rynek pieniężno-kredytowy

•          rynek papierów wartościowych (kapitałowy)

•          rynek pracy

13. Kryterium branżowe

Rynki poszczególnych towarów, np.:

•          rynek mięsa

•          rynek zboża

•          rynek węgla

•          rynek maszyn

14. Kryterium: czas wykonania transakcji:

•          rynek kasowy – zawarcie umowy jest równoznaczne z wykonaniem i opłaceniem transakcji

•          rynek terminowy – zawarcie umowy dotyczy transakcji, która będzie wykonana i opłacona w przyszłości