Prawo cywilne - cz.5

Prawo zobowiązaniowe to dział prawa cywilnego regulujący formy wymiany dóbr i usług o wartości majątkowej . prawo zobowiązaniowe reguluje stosunki między osobami fizycznymi i osobami prawnymi, podstawową instytucją w prawie zobowiązań jest umowa. Prawo zobowiązań reguluje stosunki powstałe z innymi zdarzeniami jak: wyrządzenie szkody czynem niedozwolonym. W stosunku zobowiązaniowym podmioty prawa może żądać określonego zachowania się jedynie od oznaczonego podmiotu obowiązku na którym ciąży obowiązek takiego zachowania. Umowy regulowane w kodeksie cywilnym nazywamy umowami nazwanymi. Umowy nienazwane to umowy sprzeczne z prawem i zasadami współżycia społecznego lub umowy nie uregulowane dotąd przepisami prawa. ten drugi rodzaj umów może być zawierany. Fakt ten wynika z istniejącej w prawie cywilnym swobody zawierania umów.

Istota zobowiązań: zobowiązania to stosunek prawny tej treści że jedna strona zwana „wierzycielem” może żądać od drugiej strony zwanej „dłużnikiem” określonego świadczenia bądź zachowania się. Podmiotami w stosunku zobowiązaniowym mogą być zarówno osoby fizyczne jak i prawne.

W stosunku zobowiązaniowym najczęściej każda ze stron jest uprawniona i zobowiązana.

Sprzedawca jest uprawniony do żądania ceny, a zobowiązany do przeniesienia prawa własności i wydania rzeczy. Dowód na przeniesienie prawa własności to paragon. Kupujący jest zobowiązany do odebrania rzeczy i zapłacenia ceny a uprawniony do żądania przeniesienia na niego prawa własności.

Dług – to wyraz określający powinności dłużnika względem wierzyciela/ powinność ta ma być spełniona dobrowolnie przez dłużnika. Jeżeli dłużnik nie realizuje swojego świadczenia wierzyciel może go do tego przymusić w trybu określonym przez prawo. Dłużnik nie może uwolnić się od świadczenia przez zapłacenie odszkodowania. Odszkodowanie jest możliwe gdy świadczenie do jakiego był zobowiązany dłużnik stało się nie możliwe do spełnienia. Dłużnik odpowiada za świadczenie całym swoim majątkiem i jest to odpowiedzialność osobista. Treść świadczenia w stosunku zobowiązaniowym jest określona w umowie . szczególnym rodzajem świadczenia jest świadczenie pieniężne. Odszkodowania i rodzaje odpowiedzialności:

Obowiązek odszkodowania powstaje gdy za powstałe szkody prawo czyni kogoś winnym. Gdy szkoda zaistniała a prawo nikogo za nią nie obciąża wówczas odpowiedzialność za skutki szkody ponosi poszkodowany. Poprzez szkodę rozumie się szkodę majątkową., czyli uszczerbek na mieniu poszkodowanego. Straty moralne i cierpienia fizyczne są określone mianem krzywdy. W przypadku zaistnienia krzywdy nie stosuje się odszkodowania a zadośćuczynienie. Szkoda majątkowa może powstać na osobie poszkodowanego wtedy gdy dochodzi do szkodzenia ciała ustroju zdrowia. Utrata zdolności zarobkowych . obowiązek odszkodowania może być spowodowany następujących przyczynami:

1)      nie wykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania powstaje szkoda kontraktowa i z nią łączy się odpowiedzialność kontraktowa (dłużnik nie spełnił świadczenia, spełnienie świadczenia o złej jakości, spełnienie świadczenia po terminie)

2)      wyrządzono szkodę czynem niedozwolonym (czyli delikt) dlatego też jest to odpowiedzialność deliktowa . wyrządzenie szkody innej osobie przez uszkodzenie lub zniszczenie rzeczy

3)      zaciągnięte zostało zobowiązanie w którym świadczenie polega na odszkodowaniu (zawarcie umowy ubezpieczeniowej). Jest to stosunek zobowiązaniowy w którym towarzystwo ubezpieczeniowe zobowiązało się do wypłacenia odszkodowania). Na pojęcie szkody składają się 2 zasadnicze elementy: uszczerbek w majątku poszkodowanego , utrata spodziewanych korzyści które mogłyby być osiągnięte gdyby szkody nie wyrządzono.

Naprawienie szkody może mieć dwojaką postać przywrócenie stanu poprzedniego , zapłata tytułem odszkodowania odpowiedniej sumy pieniędzy. Świadczenie w pieniądzu.

Wielość dłużników, wielość wierzycieli . Solidarna odpowiedzialność dłużników to odpowiedzialność bierna , solidarna odpowiedzialność wierzycieli to odpowiedzialność czynna. Wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia wg swojego uznania od wszystkich dłużników łącznie lub od kilku , lub każdego z osobna. Solidarna odpowiedzialność wierzycieli – dłużnik może spełnić całe świadczenie jednemu z wierzycieli a zaspokojenie któregokolwiek z nich zwolnią dłużnika względem wszystkich wierzycieli.

Świadczenia niepodzielne – jest wtedy gdy nie może być spełnione bez istotnej zmiany przedmiotu lub jego wartości.

Powstanie zobowiązania – zobowiązanie powstawać mogą z następujących zdarzeń

1) czynności prawnych , aktów administracyjnych , wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym z bezpodstawnego wzbogacenia się i z innych zdarzeń z którymi prawo łączy skutek prawny w postaci zobowiązania.