Ekonomia integracji europejskiej - notatki studenckie cz.10

Z chwilą akcesji Polski, rynek pracy brytyjski i irlandzki był dla niej otwarty.

W zakresie dostępu do rynku pracy mogą być stosowane okresy przejściowe dla krajów przystępujących do UE. Maksymalnie do 7 lat podzielonych na 3 okresy – 2,3 i 2 lata. Traktat umożliwia swobodę przepływu osób bez okresu przejściowego.

Obcokrajowcy nie mogą pracować na wszystkich stanowiskach. Spod przepisu swobody przepływu osób zostali wyłączeni pracownicy niektórych działów, tj. te stanowiska i zadania, które implikują w bezpośrednie i pośrednie zaangażowanie w działalność władz publicznych lub funkcje, które dotyczą wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa (np. administracja publiczna). Można podróżować bez wiz do krajów członkowskich, ale z dowodem lub innym dokumentem potwierdzającym tożsamość.

Jeśli chodzi o pracę to istnieją rożne systemy szkolnictwa w krajach UE. Obywatel ma prawo do podjęcia i wykonywania zawodu na zasadach równorzędności na terytorium całej Unii jeśli ma ku temu odpowiednie kwalifikacje. Przyjęto zasadę wzajemnego uznawania narodowego kwalifikacji, przy czym określono system uznawania dyplomów, certyfikatów, szkoleń zawodowych.

Dyrektywa dotycząca prawa przemieszczenia się i pobytu :

1.       Prawo wjazdu i wyjazdu – pracownik jako obywatel Unii ma prawo wyjazdu z własnego kraju. Ma prawo wjazdu do innego kraju bez wiz lub równoważnych formalności.

2.       Prawo pobytu

a)      Przez 3 m-ce można przebywać w innym państwie UE bez specjalnych formalności. Powyżej 3 m-cy  gdy ma się zasoby do utrzymania.

b)      Ograniczenie nie dotyczy pracowników najemnych oraz osób pracujących na własny rachunek.

c)       Przy pobycie powyżej 3 m-cy państwo może wprowadzić obowiązek rejestracji w stosownych organach.

d)      Przy pobycie nieprzerwanym powyżej 5-ciu lat pracownicy najemni oraz osoby prowadzące własną działalność gospodarczą mają prawo stałego pobytu.

3.       Zachowanie prawa pobytu – obywatel UE może pozostawać w innym państwie członkowskim dopóki nie stanie się „nieracjonalnym obciążeniem” dla systemu pomocy społecznej w tym państwie. Nie dotyczy to pracowników najemnych oraz poszukujących pracy.

Układ Schengen – porozumienie to zostało zawarte w miejscowości Schengen w Luksemburgu 14 czerwca 1985 między Belgią, Holandią, Luksemburgiem, Francją i Niemcami. Dotyczy kwestii zniesienia kontroli granicznych, definicji obcokrajowca, udzielania prawa wjazdu i odmowy wjazdu, zasady udzielania azylu, współpracy policji, wzajemnej pomocy w sprawach kryminalnych, ekstradycji, spraw posiadania i handlu bronią, ochrony danych osobowych i bezpieczeństwa danych, transportu i przepływu dóbr.

Polska przystąpiła do Schengen 21 grudnia 2007 r. W tym układzie nie ma takich krajów jak : Irlandia, Wielka Brytania, Cypr, Rumunia, Bułgaria. Należą do niego kraje spoza UE : Islandia, Norwegia, Szwajcaria.

W Polsce istnieje ok. 300 przejść granicznych i turystycznych. Zniknęły punkty kontrolne przy granicach oraz tablice granic państw. Zostały tablice stref nadgranicznych.

Podróżowanie w strefie Schengen – np. lecąc do Paryża, na lotnisku przechodzi się tylko kontrolę bezpieczeństwa. Jeśli lecimy do Anglii Przechodzie się kontrolę paszportową i bezpieczeństwa, podobnie jak w przypadku wylotu do państw trzecich. Aby obywatel mógł podróżować do państw trzecich musi starać się o wizę.

    III.            

Swoboda przepływu osób – usługa w ujęciu unijnym ; GATS (Układ Ogólny w Sprawie Handlu Usługami)

Usługi są to świadczenia wykonywanie odpłatnie. Mają charakter transgraniczny, czasowy i nie podlegają przepisom dotyczącym swobody przepływu towarów, kapitału, pracowników i przedsiębiorczości. Zasadniczym kryterium w przypadku swobody przepływu usług  jest to aby usługodawca i usługobiorca byli podmiotami z rożnych państw członkowskich.

Wg GATS istnieją 4 możliwości przepływu usług :

Ø  Usługodawca przekracza granicę, np. remontuje dom

Ø  Usługobiorca przekracza granicę, np. wyjazd Niemek do Polski, do fryzjera

Ø  Usługa przekracza granicę, np. przekazanie opinii prawnej z jednego kraju do drugiego

Ø  Obecność handlowa tj. założenie za granicą przedsiębiorstwa usługowego

Swoboda przepływu usług dotyczy dwojakiego rodzaju usług :

1)      Swobody zakładania przedsiębiorstw i prowadzenia działalności usługowej przez firmę danego kraju na obszarze innego kraju

2)      Swoboda świadczenia usług transgranicznie, bez konieczności zakładania firmy w innym kraju

Do usług regulowanych, gdzie występuje potrzeba deregulacji należy : telekomunikacja, poczta, energetyka, gazownictwo, świadczone przez podmioty krajowe.

Do czynników przyspieszających proces liberalizacji usług sieciowych należą :

1.       Postęp techniczny

2.       Zapotrzebowanie na niższe ceny, wyższą jakość, innowacje

3.       Integracja europejska

4.       Nacisk ze strony potencjalnych, nowych firm

5.       Ograniczenia budżetowe i potrzeba inwestycji

Czynniki ograniczające, hamujące proces liberalizacji usług :

1.       Obawy przed ograniczeniem zakresu usług publicznych

2.       Obawy przed spadkiem zatrudnienia i bezpieczeństwa pracy

3.       Obawa firm działających przed utratą uprzywilejowanej pozycji

4.       Obawa przed kłopotami finansowymi

Od 1 stycznia 2010 r. weszła dyrektywa usługowa :

1.       Usługodawca już nie musi zakładać nowej firmy poza swoim krajem, aby działać na tamtejszym rynku.

2.       Nie trzeba będzie uzyskiwać koncesji, licencji, pozwolenia.

Istnieje możliwość ograniczania swobody usług np. ze względu na bezpieczeństwo narodowe

3.       Wyłączono usługi zdrowotne, usługi agencji pracy tymczasowej, ochrony, opieki nad dziećmi i hazard

4.       Wprowadzenie w krajach UE tzw. Jednolitych punktów kontaktowych jako źródło informacji i dokumentacji dla usługodawców, np. portal internetowy

Ograniczenia zawodowe – w Niemczech istnieją listy zawodów. Lista A to tzw. rzemiosło właściwe : murarz, betoniarz, malarz, cieśla. Lista B np. suszenie budynków, gładzenie podłóg. Belgia : zawody budowlane, instalacyjne, fryzjer, kosmetyczka, piekarz, technik dentystyczny. Francja : działalności produkcyjne, przetwórstwo.

Usługi dostarczają 70 % PKB.

    IV.          

  Swoboda przepływu kapitału i usług bankowych

Swoboda przepływu kapitału obejmuje operacje finansowe, polegające na jednostronnym przeniesieniu środków majątkowych do innego państwa w celach inwestycyjnych, a swoboda przepływu płatności obejmuje wzajemne świadczenia związane z działaniem swobody przepływu pracowników, towarów i usług.

W połowie lat 60. zliberalizowano płatności z inwestycjami. Pełna liberalizacja nastąpiła dopiero w 1993 r. W wyniku liberalizacji nastąpiła wyraźna intensyfikacja transferem kapitałów na całym obszarze UE.

Ogólne przepisy dotyczące sektora finansowego obejmują takie dziedziny jak :

1.       System

2.       Określenie zakresu usług instytucji finansowych, system nadzoru, zabezpieczenie przed ryzykiem, ochrona przed nieuczciwymi praktykami, system sprawozdawczości

Minimalne wymogi dotyczące usług bankowych zawiera II dyrektywa bankowa :

1.       Przyjecie jednolitej licencji bankowej od 1 stycznia 1993 r., tzn. zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej wydane przez władzę jednego z krajów członkowskich. Jest ważne na terenie wszystkich pozostałych krajów .

2.       Określenie minimalnego wymogu kapitału założycielskiego instytucji kredytowej na 5 mln euro.

3.       Wprowadzenie wymogu uzyskania przez kompetentne władze informacji na temat kwalifikacji zawodowych i reputacji osób zatrudnionych oraz głównych akcjonariuszy i udziałowców.

4.       Przyjecie zasady sprawowania nadzoru ostrożnościowego  przez kraj, w którym siedzibę ma instytucja macierzysta

5.       Definicja instytucji kredytowej jako prowadzącej działalność  w formie przyjmowania depozytów oraz innych funduszy podlegających zwrotowi oraz udzielania kredytów na własny rachunek