Ocena ryzyka - bhp

            Przed rozpoczęciem analizy zagrożeń na określonym stanowisku warto jest dokładnie zdefiniować najważniejsze pojęcia. Zagrożenie jest zjawisko wywołane działaniem sił natury bądź też człowieka, które powoduje, że poczucie bezpieczeństwa maleje bądź też zupełnie zanika.
Natomiast stanowisko pracy jest najmniejszą, niepodzielną komórką organizacyjną przedsiębiorstwa, w której odbywa się proces pracy, wyróżniający się zarówno statystycznym układem elementów, jak i dynamiką pracy ludzkiej.

Cele analizy zagrożeń na stanowisku pracy:

• Podstawowym celem analizy i oceny zagrożeń jest dokładne rozpoznanie ryzyka na jakie pracownik może być narażony podczas wykonywania swoich obowiązków. Taka ocena umożliwi pracodawcy podjęcie skutecznych środków, niezbędnych do zapewnienia ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników.
• Po przeanalizowaniu analizy zagrożeń pracodawca może lepiej zredukować, bądź też całkowicie wyeliminować ryzyko.
• Analiza ta stwierdza czy ryzyko zawodowe jest na poziomie akceptowalnym.
• Wykazuje, czy zastosowane środki ochrony są odpowiednie do występujących w miejscu pracy zagrożeń.
• Dzięki przeprowadzeniu tej analizy pracownicy, organy nadzoru, kontroli oraz pracodawca są poinformowani o ryzyku zawodowym.

Podczas Analizy zagrożeń na stanowisku pracy należy zwrócić uwagę na klasyfikację niebezpiecznych i szkodliwych czynników.

Wyróżniamy następujące rodzaje czynników:

• Fizyczne
• Chemiczne
• Biologiczne
• Psychofizyczne
  
  

Do czynników fizycznych zaliczamy hałas, drgania mechaniczne (wibracje), promieniowanie optyczne, elektromagnetyczne, laserowe, jonizujące, prąd elektryczny i mikroklimat.

Przez czynnik chemiczny należy rozumieć każdy pierwiastek lub związek chemiczny, w postaci własnej lub w mieszaninie, w stanie w jakim występuje w przyrodzie, lub w stanie w jakim jest wytwarzany, stosowany lub uwalniany w środowisku pracy. Do takich czynników należą substancje toksyczne, substancje drażniące, uczulające, rakotwórcze, mutagenne oraz substancje upośledzające funkcje rozrodcze.

            Czynniki biologiczne są mikroorganizmy i makroorganizmy oraz takie struktury i substancje wytwarzane przez te organizmy, które wywierają szkodliwy wpływ na organizm ludzki i mogą być przyczyną chorób pochodzenia zawodowego. Do czynników biologicznych zaliczamy makroorganizmy i mikroorganizmy roślinne i zwierzęce (bakterie, wirusy, grzyby i pierwotniaki).

            Czynniki psychofizyczne to stan wywołany postrzeganiem przez pracownika zjawisk w środowisku pracy, które on sam ocenia jako niekorzystne lub niebezpieczne. Do tych czynników zaliczamy: obciążenie fizyczne i obciążenie psychiczno-nerwowe.

           

Zajmijmy się teraz opisem pracy naszego kucharza. Kucharz pracuje w średniej wielkości restauracji. Lokal ten jest otwarty od godziny 10 do 22, a w przypadku organizowanych imprez okolicznościowych do godziny 4 w nocy. Pracuje zazwyczaj w systemie zmianowym. Pomieszczenia w których przebywa pracownik znajdują się na dwóch poziomach. W skład pomieszczeń kuchennych wchodzi kuchnia i magazyn z chłodnią (znajdujący się w piwnicznej części lokalu). Kucharz przygotowuje potrawy i ciasta. Przygotowuje potrawy z mięsa, ryb, jaj mąki oraz z warzyw i owoców. Dobiera składniki, porcjuje, dekoruje i smakuje przyrządzone potrawy. Używa noży, tasaków, krajalnic, mikserów i urządzeń wielofunkcyjnych.

W kuchni o wymiarach 10m x 8m znajduje się kuchenka gazowa i elektryczna, piec do wypieku pizzy, frytkownice, lodówki i zmywarki. Nad kuchniami znajdują się okapy (wentylacja mechaniczna). W kuchni panuje wysoka temperatura i wilgotność.

Magazyn z chłodnią jest średniej wielkości(5m x 4m), znajdują się tam metalowe regały z zapasami przypraw, owoców i warzyw. W chłodni panuje temperatura od +3 do -12 stopni. Przechowuje się tam mięsa i mrożonki.

Podczas swojej pracy kucharz może spotkać się z następującymi zagrożeniami:

Ważną role w tym zawodzie odgrywają zagrożenia biologiczne:

Lp.	Zagrożenie	Źródło, przyczyna	Możliwe skutki zagrożenia	Metody zapobiegania
1.	Włosień kręty	Drogą pokarmową - próbowanie mięsa wieprzowego	Włośnica, bóle mięśni, gorączka	Gotowanie mięsa przed spożyciem, kontrola weterynaryjna mięsa.
2.	Salmonella	Woda, produkty zwierzęce i roślinne (droga pokarmowo wodna)	Salmoneloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	Częste dezynfekcje, przestrzeganie zasad higieny w miejscu pracy.
3.	Laseczka jadu kiełbasianego	Droga pokarmowa bezpośrednia. Konserwy mięsne, rybne i warzywne; pożywienie przeterminowane.	Neurotoksyny powodujące porażenie układu nerwowego i mięśni.	Kontrola żywności.
4.	Toksoplazmoza	Droga pokarmowa bezpośrednia, spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa.	Toksoplazmoza – zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie naczyniówki i siatkówki oka	Gotowanie mięsa przed spożyciem, przestrzeganie zasad higieny i częsta dezynfekcja.
5.	Gronkowiec złocisty	Droga powietrzno-pyłowa, powietrzno-kropelkowa; woda, żywność	Tany zapalne dróg oddechowych i innych narządów, zatrucia pokarmowe, pasocznica.	Dezynfekcja narzędzi i przestrzeganie zasad higeny.
6.	Pałeczka duru brzusznego	Droga pokarmowo-wodna; woda, produkty roślinne i zwierzęce.	Dur brzuszny	Szczepienia ochronne, przestrzeganie zasad higeny i czystości.
7.	Kropidlak popielaty	Droga pokarmowa	Niektóre gatunki kropidlaka (np. A. fumigatus) powodują choroby (aspergilozy) u ludzi np. grzybice skóry, grzybice płuc lub astmę oskrzelową, a także produkują aflatoksyny (np. A. flavus).	Przestrzeganie zasad higeny i czystości.

Natomiast do pozostałych zagrożeń zaliczamy: (zagrożenia fizyczne, chemiczne i psychofizyczne)

Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia	Skutki zagrożenia	Środki ochrony przed zagrożeniem
1.	Kontakt z ostrymi narzędziami	Tasaki, noże, urządzenia do krojenia.	Skaleczenia rąk, dłoni.	Zachowanie uwagi, szczególne zwracanie uwagi na to zagrożenie podczas szkoleń
2.	Przeciążenie układu ruchu	Praca w pozycji stojącej, często pochylonej, przenoszenie ciężarów.	Żylaki, choroby układu ruchu	Możliwość odpoczynku, częste przerwy; zastosowanie prawidłowych technik dźwigania.
3.	Kontakt z gorącymi powierzchniami	Piekarniki, kuchenki, gorące naczynia i tłuszcze	Poparzenia	Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej. Zachowanie szczególnej uwagi.
4.	Pożar	Zaprószenie ognia, zapalenie się tłuszczu	Poparzenia	Szkolenia stanowiskowe, zachowanie ostrożności.
5.	Potknięcia, poślizgnięcia się	Śliska bądź też nierówna podłoga, przedmioty lezące na podłodze	Potłuczenia, zwichnięcia, złamania.	Suche i antypoślizgowe posadzki, należyte utrzymanie porządku, odpowiednie do pracy obuwie.
6.	Prąd elektryczny	Urządzenia zasilane energią elektryczną (np. frytkownice, piekarniki)	Porażenie prądem elektrycznym.	Przeglądy instalacji elektrycznych i urządzeń.
7.	Wybuch	Kuchenka gazowa, piekarnik gazowy	Poparzenie	Sprawdzenie szczelności instalacji gazowej, zainstalowanie czujników gazu i dymów.
8.	Uderzenie przez spadające przedmioty	Naczynia, talerze, sztućce znajdujące się na półkach	Stłuczenia, zranienia, uderzenia.	Prawidłowe ustawienie przedmiotów, należyty porządek, zachowanie uwagi.
9.	Pochwycenie przez ruchome elementy urządzeń	Roboty kuchenne, krajalnice, maszyny wielofunkcyjne	Skaleczenia, zmiażdżenie palców.	Odpowiednie zabezpieczenia przy urządzeniach, zachowanie szczególnej uwagi.
10.	Nieprawidłowe oświetlenie.	Słabe oświetlenie naturalne. Źle dobrane punkty świetlne przy oświetleniu ogolnym i miejscowym.	Urazy ciała spowodowane zdarzeniami wypadkowymi. Osłabienie wzroku.	Dostosowanie poziomu natężenia oświetlenia do rodzaju wykonywanej pracy. Dbanie o czystość okien.
11.	Mikroklimat	Wysoka temperatura i duża wilgotność powietrza.	Omdlenia.	Wyciągi miejscowe, wentylacja.
12	Gwałtowne zmiany temperatury	Przejście z gorących pomieszczeń (np. z kuchni) do chłodni.	Przeziębienia i choroby reumatyczne,	Odpowiednia odzież
13.	Przeciążenie układu nerwowego	Stres, pospiech, presja czasu	Depresje, bezsenność, nerwice.	Dobra atmosfera pracy i organizacja.