Prawo - dr Pytlik - cz. 8

Podział na prawo

1.Prawo międzynarodowe – ratyfikowane umowy międzynarodowe. Do źródeł prawa międzynarodowego zaliczamy umowy międzynarodowe, międzynarodowe prawo zwyczajowe oraz zasady ogólne prawa międzynarodowego. Za źródła prawa międzynarodowego uważa się prawotwórcze uchwały organizacji międzynarodowych oraz orzeczenia sądów międzynarodowych.

2.Prawo europejskie dzieli się na : pierwotne i wtórne.

W skład prawa pierwotnego wchodzą traktaty założycielskie, traktaty akcesyjne.

Prawo wtórne- akty normatywne stanowiące przez instytucje unijne: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje.

Dyrektywy to akty harmonizujące prawo państw członkowskich z prawem unijnym. Kierowane są do państw członkowskich, które maj obowiązek zastosowania się do tych aktów w celu osiągnięcia zaleconego stanu. Decyzje mogą być wydawane przez różne instytucje rady europejskiej. Są to akty stosowania prawa unijnego. Adresaci są indywidualnie oznaczeni. Rozporządzenia (adresat- państwa i ich obywatele, instytucje, rozporządzenia wydaje rada UE).

3.Prawo wewnętrzne- do źródeł prawa powszechnie obowiązującego zalicza się konstytucję, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, zarządzenia oraz akty prawa miejscowego.

Materia ustawowa- zakres zagadnień, które mogą być regulowane tylko i wyłącznie za pomocą przepisów ustawowych. Do materii należą prawa i obowiązki obywateli, przepisy prawa karnego, przepisy podatkowe, zagadnienia gospodarki finansowej, ustanawianie monopoli, tworzenie banków, ustanawianie budżetu, wprowadzanie stanów wyjątkowych i nadzwyczajnych oraz regulacja struktury państwa i samorządu terytorialnego.

Inicjatywa ustawodawcza – prawo złożenia projektu ustawy. Przysługuje: posłom, senatowi, prezydentowi, radzie ministrów, obywatelom (musi być 100 tys. Podpisów).

Pierwsze czytanie –może się odbywać w dwóch miejscach :w komisji, która merytorycznie odpowiada treści ustawy i w komisji ustawodawczej (prace redakcyjne nad ustawą). Pierwsze czytanie może odbyć się na posiedzeniu plenarnym sejmu. Na posiedzeniu sejmu wniosek może być odrzucony.

Drugie czytanie- może odbyć się na posiedzeniu plenarnym sejmu. Pierwszy zabiera głos poseł sprawozdawca. Później rozpoczyna się debata wg ściśle ustalonych reguł. W debacie najpierw zabierają głos przedstawiciele klubów poselskich (od największego do najmniejszego), później przedstawiciele kół poselskich, posłowie niezrzeszeni, posłowie indywidualnie zapisani do głosu. W trakcie debaty zgłasza się poprawki. Po debacie projekt ustawy i zgłoszone poprawki zostają oddane do komisji macierzystej, później do komisji ustawodawczej. Później dokument czeka na trzecie czytanie.

Trzecie czytanie zaczyna poseł sprawozdawca, który charakteryzuje przebieg 2 czytania. Wtedy marszałek zamyka debatę. Od tego momentu nikt nie może zgłosić poprawki. Później rozpoczynają się głosowania:

Pierwszy głosowany jest wniosek najbardziej skrajny (o odrzuceniu projektu ustawy). Później głosowane są poprawki, każda oddzielnie. Ostatnie głosowanie- w sprawie przyjęcia ustawy z przyjętymi poprawkami.

Po uchwaleniu ustawa trafia do senatu. Senat ma 30 dni na ustosunkowanie się do tej ustawy. Jeżeli w ciągu 30 dni nie zgłosi uwag, wtedy sejm traktuje ustawę jako uchwaloną przez senat. Kiedy senat zgłosi poprawki to ustawa z poprawkami trafia do sejmu, który musi je przyjąć albo odrzucić. Żeby odrzucić poprawki senatu potrzebna jest bezwzględna większość głosów. Później ustawa wędruje do prezydenta, który:

-          może podpisać ustawę i zarządza ogłoszenie ustawy w dzienniku ustaw

-          może stwierdzić, że ustawa jest niezgodna z konstytucją. Wtedy wysyła ją do trybunału konstytucyjnego, gdzie czeka się na orzeczenie. Jeśli trybunał orzeknie zgodność, prezydent musi ją podpisać ( w ciągu 7 dni od orzeczenia)

-          może odmówić podpisania ustawy. Kieruje ją do ponownego rozpatrzenia. Jeżeli poprawki prezydenta zostają odrzucone, to musi on podpisać ustawę w ciągu 7 dni.