Polityka społeczna - notatki studenckie - cz.4

Modele realizowania polityki społecznej w zależności od celów, jakie stawia sobie państwo:

a) model anglosaski – rola świadczeń sprowadza się do korekty sytuacji, która może być zaakceptowana przez obywateli

b) model kontynentalny – państwo odwoływało się do idei równości, sprawiedliwości. Polityka społeczna w takich warunkach stawała się instrumentem uzależniania ludzi od państwa. W modelu tym obywatele uzyskują prawo do świadczeń tylko dlatego że są obywatelami tego kraju. Zakres świadczeń jest szeroki, a udział w dochodzie narodowym znaczny.

c) model śródziemnomorski – niski poziom instytucjonalizacji polityki społecznej, nie ma usług społecznych świadczonych na rzecz państwa

d) model krajów postkomunistycznych – łączy model liberalny (anglosaski i niemiecki) konserwatywny przy jednoczesnym dążeniu do realizacji wartości socjalistycznych

Sposoby finansowania problemów socjalnych:

a) model niemiecki systemu ubezpieczeniowego ………..

b) model angielski systemu ubezpieczeniowego – uprawnionym do świadczeń jest obywatel; świadczenia te finansuje państwo z podatków

Modele polityki społecznej:

            1) redystrybucyjny – zwany skandynawskim, socjaldemokratycznym. Preferuje się w nim model rodziny z kobietą pracującą. Występuje solidarnościowa polityka płac i zatrudnienia. Państwo dba o standard życia i sprawuje opiekę., Stosuje go Szwecja, Finlandia, Dania i Holandia

            2) liberalny – zwany pomocniczym. Zakłada interwencje państwa w bardzo nagłych sytuacjach. Udział dochodu narodowego na cele społeczne jest ograniczony. Stosuje go Wielka Brytania i USA

            3) motywacyjny – zwany kontynentalnym, konserwatywnym. Polityka społeczna ma się przyczynić, ma pomóc gospodarce. Polityka społeczna ma stanowić uzupełnienie polityki gospodarczej i podlegać ocenom. Zakres świadczeń społecznych jest większy niż w liberalnym. Potrzeby społeczne są zaspokajane. Stosują go Niemcy.

System socjalistyczny zakładał pełne zatrudnienie, nie mógł zapewnić ludziom zatrudnionym racjonalnego spożytkowania tej pracy i satysfakcjonującego wynagrodzenia. Podjęcie zatrudnienia stało się formą utajnionego bezrobocia. Upaństwowienie po za rolnictwem uniemożliwiało rozwój usług i handlu. Państwo traktowano jako jeden z najbardziej liczących się pracodawców. Państwo było odpowiedzialne za uzyskanie satysfakcji obywateli. Ten system załamał się z powodu nieliczenie się z kosztami.

Procesom transformacji nie towarzyszyły i nie towarzyszą spójne wizje modelu polityki społecznej. Utrata kontroli wydaje się być nie do utrzymania.

Państwo koncentruje się na pomocy najuboższym, stawia za wzór społeczeństwu tych, którzy wybili się za pomocą własnych pieniędzy.

Społeczeństwo krytykuje politykę społeczną dwojako:

- krytykuje się państwo za to, że wycofało się z poprzedniego ustroju(zobowiązań)

- że jest państwem nadmiernie opiekuńczym(przeciwnikami są Ci którzy mają więcej pieniędzy, czują się bogatsi, proponują prywatyzację)

Obowiązkiem państwa jest stworzyć odpowiednie warunki prawne i materialne do działań społecznych tych podmiotów.

Model polityczny w krajach transformacji:

W krajach transformacji reformowanie polityki społecznej przebiega wolniej niż gospodarki czy polityki. Reformy polityki społecznej nie wkroczyły w fazę zaawansowaną. W krajach tych stosuje się działania osłonowe, selektywne, chroniące grupy najsłabsze. Wiadomo, że nie ma powrotu do modelu socjalistycznego zapewniającego utrzymanie socjalne, pewne zatrudnienie. Zakłady produkcyjne ograniczają realizację funkcji lub wycofują się. Sposoby zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego przestają istnieć, odrzucanie tego stymuluje liberalizację, prywatyzację, zaspokajanie potrzeb. Elity polityczne próbują ożywić dobroczyńców, samopomoc, ponieważ państwo nie daje sobie rady. Polityka społeczna w krajach transformujących się będzie miało m.in. model liberalny – zyskowność z tej strefy byłaby niska, bo ludzie nie mają pieniędzy. Prywatyzacja usług społecznych byłaby jednoznaczna z ograniczeniem lub brakiem pewnych usług. W żadnym z krajów nie zastosowano tego modelu.

Szerszą akceptację uzyska model państwa opiekuńczego-skandynawskiego, lecz nikt go nie wprowadził. Preferuje się tam programy pomocy najuboższym; tam każdy ma zapewniony standard życia. Model polityki społecznej jaki się wyłoni będzie prawdopodobnie mieszanką socjalistycznego, liberalnego i korporacyjnego.