MSG: Notatki ze studiów cz.4

Międzynarodowy przepływ kapitału polega na fizycznym przemieszczaniu kapitału za granicę i gospodarczym jego wykorzystaniu w celu osiągnięcia większej masy zysku.

3 elementy międzynarodowego przepływu kapitału:

1. kapitał musi się fizycznie przemieszczać

2. właściciel kapitału musi pozostać ten sam

3. wykorzystywany gospodarczo

Motyw: chęć zarobienia

Motywy przemieszczania się (wywozu) kapitału:

1. chęć uzyskania wyższej stopy zysku

2. względy bezpieczeństwa (zabezpieczenie przed ryzykiem polit., ekonom.,)

3. niemożność wykorzystania kapitału na rynku wewnętrznym

4. chęć zapewnienia dostępu i dostaw surowców

5. chęć wejścia na rynki zagraniczne z towarami jeśli wejście drogą tradycyjną jest niemożliwe bądź utrudnione.

Formy wywozu kapitału:

I klasyfikacja ze wzg na czas wywozu

1. krótkoterminowy - przepływ kapitału do 12 m np. kredyt handlowy

2. długoterminowy wywóz kapitału powyżej 12 m np. bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)

II Klasyfikacja ze wzg na formę przepływu kapitału

1. kredyty handlowe (płaci w jakimś czasie po uzyskaniu towaru lub za zależy kto kogo kredytuje)

2. Inwestycje na rynku walutowym, uwzględniamy:

a) różnice w st %

b) zmiany w poziomie wartości kursu walutowego (kupujemy waluty jakiegoś państwa jak stopy % idą w górę to zarabiamy i odwrotnie)

Inwestycje te mają charakter krótkoterminowy, są dokonywane przez przedsiębiorstwa.

3. Inwestycje portfelowe (mogą mieć charakter spekulacyjny). Polegają na dywersyfikacji (zróżnicowaniu) portfela aktywów na rynku międzynarodowym.

4. kredyty finansowe - polegają na postawieniu do dyspozycji kredytobiorcy określonej kwoty pieniężnej bez możliwości oddziaływania ze strony kredytodawcy na sposób wykorzystywania tych środków. To długoterminowy przepływ kapitału        ( zawierany powyżej 12 miesięcy często na kilka lat).

5. Inwestycje bezpośrednie zagraniczne-forma długoterminowa

def. I inwestycje bezpośrednie jest to podejmowanie od podstaw samodzielnej działalności gospodarczej za granicą lub też przejmowanie kierownictwa w już istniejącym przedsiębiorstwie (przez fuzje, wykupienie, przejęcie, prywatyzację)

def. II inwestor bezpośredni to podmiot, który posiada przynajmniej 10% akcji bądź udziałów przedsiębiorstwa zagranicznego i wywiera długoterminowy wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa ( do inwestorów zaliczamy podmioty, które nie mogą przejmować innych przedsiębiorstw, np. EBOR)

Powody rozwoju inwestycji bezpośrednich

1. postęp techniczny

2. rozwój procesów integracji gospodarczej – tworzone są strefy wolnego handlu

3. rozwój prywatyzacji

4. rozwój korporacji międzynarodowych

5. wzrost kosztów w fazach badawczo-rozwojowych.

Cechy charakterystyczne: główne podmioty, z których pochodzą inwestycje pochodzą z państw, do których trafia najwięcej inwestycji bezpośrednich (USA, Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Japonia).

Skutki przepływu kapitału:

I Dla państw przyjmujących kapitał

1. korzysci:

 - wzrost łącznej masy kapitału na rynku wewnętrznym (wzrost inwestycji, wzrost zatrudnienia, wzrost dochodów, stymulacja rozwoju gospodarczego, poprawa koniunktury)

- poprawa bilansu płatniczego w krótkim okresie - napływ pieniędzy, regulują deficyt  na rachunku płatniczym.

Negatywne:

1. pogorszenie bilansu płatniczego w długim okresie

2. negatywne skutki społeczne, psychologiczne - niechęć do kapitału obcego, wzrost nastrojów populistycznych, naturalistycznych

II Państwo wywożące kapitał

pozytywne:

1.poprawa bilansu płatniczego w długim okresie (zwrot zysków)

2. wzrost możliwości eksportowych

negatywne:

1. pogorszenie bilans płatniczego w krótkim okresie

2. zmniejszenie zasobów kapitału na rynku wewnętrznym, które może spowodować wzrost ceny kapitału i osłabienie koniunktury.

Temat: Zagraniczna polityka ekonomiczna.

Zagraniczna polityka ekonomiczna to oddziaływanie państwa na jego sferę stosunków ekonomicznych z zagracą.

Elementy zagranicznej polityki pieniężnej:

I polityka makroekonomiczna (pieniężna, fiskalna)

II ekonomiczny wymiar polityki zagranicznej (ambasady, dyplomaci)

III polityka kursu walutowego (na kartkach od niej)

Kurs walutowy – jest to cena jednej waluty narodowej wyrażona w innej walucie narodowej

Rodzaje walut:

-        waluty twarde – to takie, w odniesieniu do których nie ma ograniczeń wymiany ani wewnętrznych ani zewnętrznych czyli można je wymieniać za granicą

-        waluty rezerwowe – to waluty o podwyższonej twardości, które służą do regulowania transakcji w wymianie międzynarodowej (€, $, £, jen japoński, frank szwajcarski)

-        waluty egzotyczne – to takie, które nie są ani walutami twardymi ani rezerwowymi i które nie są przedmiotem zainteresowania rynków finansowych.

Wymienialność walut:

-        wewnętrzna wymienialność – polega na tym, że mniej więcej po tym samym kursie jest wymieniana bez żadnych ograniczeń przez każdy podmiot zarówno po stronie kupna, jak i sprzedaży w dowolnym miejscu wewnątrz kraju.

-        zewnętrzna wymienialność  - polega na tym, że mniej więcej po tym samym kursie jest wymieniana bez żadnych ograniczeń przez każdy podmiot zarówno po stronie kupna, jak i sprzedaży w dowolnym miejscu poza granicami kraju.

Funkcje kursu walutowego:

-        informacyjna – kurs walutowy stanowi jedną z informacji, na podstawie których podmioty gospodarcze, państwo i osoby fizyczne podejmują decyzje gospodarcze

-        cenotwórcza – kurs walutowy staje się faktycznym przelicznikiem służącym do wyrażenia ceny dobra eksportowanego lub importowanego w pożądanej walucie

Rodzaje kursów walutowych:

-        sztywne – czyli takie, które z założenia nie zmieniają się. Przeważnie nie maja one podłoża ekonomicznego

-        stałe – to kursy, które mogą się zmieniać , ale niezbyt często i w ściśle określonych przedziałach ( tzw. widełkach wahań).

Mamy tu do czynienia z dwoma kursami tzw. kursem centralnym, który jest stały oraz z kursem rynkowym, który może się zmieniać w zależności od popytu i podaży

kurs z pełzającą dewaluacją

kurs z pełzającą rewaluacją

-        płynne – przyjmuje się, że pieniądz jest towarem a jego cena , czyli kurs, kształtuje się na rynku walutowym w wyniku swobodnej gry sił rynkowych popytu i podaży

Zmiany poziomu kursu walutowego:

-        dewaluacja – obniżenie kursu własnej waluty w wyniku decyzji państwa (instytucji odpowiedzialnej za prowadzenie polityki kursowej – przeważnie Banku Centralnego)

-        rewaluacja – podwyższenie kursu własnej waluty w wyniku decyzji państwa (instytucji odpowiedzialnej za prowadzenie polityki kursowej – przeważnie Banku Centralnego)

-        deprecjacja – obniżenie wartości pieniądza krajowego na rynku finansowym

-        aprecjacja – podniesienie pieniądza krajowego na rynku finansowym

IV polityka handlowa to oddziaływanie państwa na strefę stosunków handlowych za granicą ( czy państwo zachęca czy zniechęca).

Polityka handlowa może mieć wymiar:

1. polityka protekcjonistyczna - polityka, która polega na stworzeniu nowych barier w handlu bądź podnoszenie istniejących. Działania te ograniczają lub mają ograniczyć handel zagraniczny. Skrajność - gospodarka autarkiczna – bez handlu, zakaz importu i eksportu (Korea PN).

2. polityka liberalizacji wymiany handlowej - dąży do eliminacji barier, zmniejszenia tych ,które są, by handel się rozwijał. Skrajność - gospodarka w pełni otwarta – bez żadnych barier.

Wyróżniamy fazy polityki handlowej:

I okres: 1947-1973r. Tendencje do liberalizacji 1947- została utworzona GATT - układ ogólny w sprawie ceł i handlu 1947-konferencja hawajska. Tylko Polska i Argentyna nie podpsiały karty Hawajskiej. 1973-wybuch kryzysu naftowego, w gospodarkach recesja

II okres 1973-1986  Tendencja protekcjonistyczna. Państwa ograniczały wymianę, wspierały rynki wewnętrzne – subwencje, dopłaty.1982 - II szok naftowy

III okres 1986-1994 tendencja do liberalizacji, zahamowano tendencję do protekcjonizmu. Czas trwania rundy urugwajskiej w GATT. Ustalono, negocjowano ale nie wprowadzono w życie.

IV 1995 do czasów współczesnych tendencja do liberalizacji. Wprowadza się rundę Urugwajską.

Narzędzia polityki handlowej:

I Cła(taryfy)

cło- to instrument, który bezpośrednio wpływa na cenę dobra, które jest przedmiotem wymiany. Cło nie wpływa na ilość. To opłata pobierana od towarów w związku z przekroczeniem przez nie granicy celnej danego podmiotu.

II Narzędzia parataryfowe (paracelne) prawie takie jak cła. Oddziaływują na cenę dobra, które jest przedmiotem wymiany. Mają one na celu albo stymulowanie handlu międzynarodowego poprzez wzrost eksportu zawiązany z obniżeniem ceny dobra eksportowego albo ograniczeniem wymiany handlowej poprzez wzrost ceny dobra importowanego.

III Pozataryfowe (pozacelne) bezpośrednio oddziałują na ilość dóbr będących przedmiotem wymiany, ograniczają handel. Mniejsza ilość – inna cena. Ilość jest tu najważniejsza.

Parataryfowe instrumenty:

-subsydia

-dumping

-zmienne opłaty wyrównawcze

-opłaty za clenie

-podatek wewnętrzny

-depozyty importowe

Pozataryfowe instumenty:

-zakaz eksportu bądź importu (embargo)

-kontyngenty

-VER-y ("dobrowolne" ograniczenia eksportu)

-koncesje, licencje

-normy sanitarne, fito-sanitarne itp.

Cło rodzaje (podział) klasyfikacja:

I ze wzg na kierunek przepływu towarów

-cła importowe- dominują, to ok 90% wszystkich ceł. Nakładane na towary przywożone na dany obszar celny.

-cła eksportowe- Nakładane na towary wywożone z danego obszaru celnego. Ma mieć charakter fiskalny (ukryty podatek)

-cła tranzytowe- cło nakładane na towary przewożone przez obszar celny (dane kraje).

II ze wzg. na sposób wyrażania stawki celnej.

-cła wartościowe (cła ad valorem) % od wartości celnej towaru.

-cła specyficzne określona kwota pieniężna od jednostki fizycznej miary produktu np. 2 ł od sztuki, 100 zł od kilograma.

-cła kombinowane połączenie cła wartościowego i specyficznego przy użyciu spójnika :i" np. 3% wartości celnej i 5 zł od sztuki.

-cła alternatywne (wybór) cła wartościowego i specyficznego przy użyciu spójnika "lub" lub innego analogicznego np. 3% wartości cukru lub 5 zł od kg. Analogicznie "ale nie mniej"

III ze wzg na cel ich wprowadzenia.

1. fiskalne podstawowym celem jest chęć uzyskania wpływów państwa (budżetu) każde cło trafia do budżetu.

2. ochronne    \  powodem wprowadzenia cła jest ochrona krajowych producentów przed

3. protekcyjne / konkurencją zagraniczną.

ochronne wprowadzenie na nowe, powstające podmioty

protekcyjne podmioty już funkcjonujące.

4. antydumpingowe – cło wprowadzone wówczas, gdy podejrzewamy podmiot zagraniczny o stosowanie dumpingu

5. wyrównawcze- wprowadzane, jeżeli podmioty zagraniczne posądzamy o psucie rynku

6. ekspansywne cło wprowadzane przez państwo w wyniku nacisku, lobowania przedsiębiorstw krajowych, które chcą utrzymywać monopolistyczne pozycje na rynku

7. cła, które tworzą wojnę celną

-cło bojowe jakieś państwo wprowadza cło i my się z tym nie zgadzamy

-cło retorsyjne

-cło prohibicyjne

Podział ceł ze wzgl  na wysokość stawki celnej

1. cła podstawowe i autonomiczne – cła podstawowe, bazowe - są stosowane wobec państw członkowskich WTO (wcześniej GATT) lub wobec państw rozwijających się i najsłabiej rozwiniętych.

2. cła preferencyjne są to cła, które stosuje się wobec państw rozwijających się lub najsłabiej rozwiniętych, w których PKB per capita jest mniejsze niż PKB per capita państwa, które stosuje to cło. Państwa w których stosuje się preferencyjne stawki są objęte GSP (Generalny System Preferencji Celnych)

3. cła obniżone może być nawet stawka 0%, stosowane na bazie umów handlowych, międzynarodowych, 2,3 i więcej –stronnych

4. cła podwyższone – wielokrotność cła podstawowego, stosuje się wobec towarów, w których nie można określić kraju pochodzenia lub towarów niepożądanych.

PO WIĘCEJ NOTATEK ZAPRASZAM DO KATEGORII PRZEDMIOTU.