Polityka handlowa –
związana z funkcjonowaniem 3 swobód : przepływ towarów, osób i usług. Założenia
wspólnej polityki handlowej zostały już określone w traktacie rzymskim.
Wspólna polityka handlowa
w wymiarze wewnętrznym – ma aspekt wolnohandlowy, tzn. sprzyja wymianie
handlowej między członkami tego ugrupowania.
Wspólna polityka
handlowa w wymiarze zewnętrznym – ma charakter restrykcyjny (stara się
ograniczyć napływ towarów z krajów trzecich).
Traktat rzymski zakładał zniesienie ceł. Traktat z 1986 r.
wprowadził regulację umożliwiającą działanie rynku wewnętrznego. Zostały
wypracowane własne metody oddziaływania, promocja własnego rynku wewnętrznego.
W latach 1968 – 88 zostały opracowane zasady i mechanizmy
sterujące handlem z krajami trzecimi. Pierwsza sprawa, to ustalono wspólną
taryfę celną (CT), która składa się z 21 sekcji, 99 rozdziałów i ok. 9500
pozycji towarowych, ustalonych na podstawie ustalonej nomenklatury. Wprowadzono jednolity dokument
administracyjny SAD, który pełni funkcje formularza celnego w eksporcie,
imporcie i tranzycie. Dzięki temu wyeliminowano ok. 70 innych dokumentów. Dokument SAD dotyczy wymiany z krajami
trzecimi.
Wspólna taryfa celna obejmuje zakodowany system postanowień
odnośnie ochrony rynku wewnętrznego : zawieszenia taryf, kwoty taryfowe,
preferencje taryfowe, cła antydumpingowe, opłaty wyrównawcze, obciążenia
wyrównawcze, zakaz importu, restrykcje importowe, zakaz eksportu i zwroty.
Istnieją taryfy celne z krajami trzecimi.
Sprowadzanie z krajów trzecich surowców jest w zasadzie
obłożone stawką zerową. Służą one do wyrobu produktów finalnych, które mają być
konkurencyjne wobec innych krajów (wg UE).
Wartość stawek celnych rośnie wraz ze stopniem przetworzenia.
Rada UE może czasowo zmieniać cła na surowce i półprodukty, które nie występują
na obszarze UE lub są pozyskiwane w niewystarczających ilościach.
Wspólna polityka handlowa należy do najbardziej
zintegrowanych polityk europejskich. Zasada wyłączności oznaczająca, że
decyzje dotyczące m.in. tej polityki,
podejmowane są przez organy wspólnotowe a nie krajowe. Oznacza to też, że nie
zwalnia wspólnoty z obowiązku skonsultowania jednolitego, wspólnego stanowiska
z krajami członkowskimi. Służy do tego kontyngent ekspertów
Wpływy z ceł stanowią ok. 25% wszystkich wpływów.
Na mocy art. 30 TWE kraje członkowskie utrzymują prawo do :
wprowadzania ograniczeń (import, eksport, tranzyt) uzasadnionych względami
moralności publicznej, porządku publicznego, bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i
życia ludzi, zwierząt i roślin, ochrony narodowych dóbr kultury o wartości
historycznej, artystycznej lub archeologicznej lub ochrony własności
przemysłowej i handlowej.
Wspólna polityka handlowa
spełnia 2 cele :
§
Cel wewnętrzny (integracyjny) – zabezpieczenie
jednolitego rynku przez ochronę jednolitych reguł (konkurencji), wyrównania
pola gry, wprowadzenia uczciwych warunków handlu dla podmiotów z krajów
członkowskich i państw trzecich, wzmocnienie konkurencyjności wspólnoty
§
Cel zewnętrzny – działanie na rzecz
wielostronnej liberalizacji handlu dobrami, usługami, rozwój kontaktów
gospodarczych z państwami zewnętrznymi w formie umów handlowych stref wolnego
handlu, unii celnych i postępowań preferencyjnych, wspomaganiu krajów słabiej
rozwiniętych
Na wspólną politykę handlową składa się 6 podstawowych
elementów :
1.
Polityka celna
2.
Wspólne reguły dotyczące importu
3.
Wspólne reguły dotyczące eksportu
4.
Handlowe instrumenty ochronne
5.
Instrumenty promocji handlu
6.
Umowy handlowe
Ad.1) Polityka celna
– podstawę tworzenia wspólnej taryfy celnej stanowi klasyfikacja produktów na
grupy i podgrupy, oparta na scalonej nomenklaturze. Nomenklatura została
zbudowana na bazie międzynarodowej klasyfikacji towarowej, administrowanej
przez WTO i dzieli produkty na 15 tys. ośmiocyfrowych podgrup. UE tworzy
zintegrowaną taryfę wspólnoty TALIC, publikowaną we wszystkich językach
wspólnoty corocznie.
Polityka ceł autonomicznych wykorzystywana jest do
zawieszania ceł oraz stosowania
referencyjnych stawek. Autonomiczne zawieszanie ceł oznacza częściowe lub
całkowite zawieszanie normalnych stawek celnych, stosowanych wobec
importowanych towarów w stosunku do całej wielkości importu lub jego określonej
kwoty. System ten stosowany jest wyłącznie
w imporcie surowców, półproduktów oraz
komponentów w celu obniżenia kosztów produkcji producentów europejskich. Nie
może być użyty wobec produktów gotowych.
Preferencje celne udzielane są jako ulgi celne dla ściśle
określonych kwot importowych, w ramach umów handlowych lub preferencji
autonomicznych oraz jako jednostronne koncesje celne dla krajów Afryki,
Karaibów i Pacyfiku oraz wobec krajów Basenu Morza Śródziemnego, a także na
zasadzie wzajemności w ramach unii celnej z Turcją, San Marino i Andorą.
Preferencje celne są elementem polityki wspierania rozwoju krajów słabiej rozwiniętych.
Stosowana jest tu reguła pochodzenia, gwarantująca, że z preferencji korzysta
rzeczywiście beneficjent, a nie kraj trzeci , będący dostawcą materiałów,
surowców, półproduktów.
Ad.2) Wspólne reguły
dotyczą importu zostały wprowadzone w 1994 r. w celu określenia procedur
pozwalających wspólnocie na zastosowanie systemu nadzoru lub środków ochronnych
wobec produktów swobodnie importowanych z krajów trzecich, jeżeli to wymaga
ochrona interesu producentów europejskich. Reguły te odnoszą się do wszystkich
produktów z wyjątkiem produktów rolnych, objętych wspólną polityką rolną oraz
do wszystkich krajów poza tymi wobec, których obowiązują odrębne, autonomiczne
narzędzia handlowe.
Środki ochronne stosowane są wtedy, gdy import jest
dokonywany w wielkich ilościach lub na takich warunkach, że grozi to powstaniem
szkody lub powoduje poważną szkodę u producentów europejskich. W tej sytuacji
KE może prowadzić kontyngenty importowe i systemy nadzoru.
Ad.3) Wspólne reguły dotyczące eksportu – wprowadzono
je w 1999 r. Pozwalają wspólnocie na stosowanie narzędzi protekcyjnych w celu
ograniczenia eksportu. Wprowadza się w przypadku braku podstawowych produktów
lub konieczności wywiązania się z międzynarodowych umów.
Ad.4) Handlowe
instrumenty ochronne – służą ochronie przeciw nieuczciwymi praktykami
dostawców produktów na wspólny rynek oraz barierami handlowymi prowadzonymi
przez kraje trzecie wobec eksportu wspólnoty.
Do tych procedur zalicza się procedury antydumpingowe oraz
procedury antysubwencyjne.
Dumping – sprzedaż
towarów na rynkach zagranicznych po cenach niższych od kosztów wytworzenia.
Subsydia –
udzielenie pomocy finansowej do produkcji, eksportu lub przewozu.
Postępowanie
antydumpingowe – może się skończyć na łożeniu cła definitywnego, które nie
może przekraczać 5 lat.
Ad.5) Instrumenty
promocji handlu – celem jest wspieranie dostępu do rynku światowego i
obecność na tym rynku produktów z firm europejskich. Do strategii tej należą :
informacja dla biznesu europejskiego o warunkach dostępu do różnych rynków
zbytu, tworzenie i udostępnianie baz danych na temat sektorowych i
horyzontalnych barier handlowych, promocja eksportu europejskiego oraz
współpraca z WTO.
Ad.6) Umowy handlowe
– zawierane są umowy handlowe, realizowane preferencyjne postępowania wobec
państw trzecich i grupy państw. Zawierane przez Radę UE na wniosek KE : z
krajami EFTA, z Szwajcarią, z Izraelem, krajami Basenu Morza Śródziemnego, unie
celne z Turcją, San Marino, umowy z Macedonią i Chorwacją.
Intensywność handlu wewnętrznego jest zróżnicowana :
najwyższe w Portugalii, Luksemburgu, Holandii, Belgii i Hiszpanii.
Najniższe : w Grecji, Finlandii,
Szwecji, Włoszech. Najsłabiej związana z rynkiem europejskim jest Grecja. W Polsce
poziom eksportu osiąga 69%, importu 62%.
Dlaczego ceny towarów są
tak zróżnicowane w poszczególnych krajach?
1.
Różnice poziomu PKB na mieszkańca
odzwierciedlające zróżnicowanie stopnia dobrobytu krajów członkowskich. Jest to
spowodowane zależnością cen od poziomu dochodów ludności.
2.
Różnice intensywności konkurencji w stopniu
powiązania z jednolitym rynkiem, stopień wdrożenia prawa europejskiego.
3.
Różnice w kosztach produkcji, zwłaszcza w
kosztach pracy, kosztach surowców o dóbr pośrednich.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz