Ekonomia integracji europejskiej - notatki studenckie cz.7

Jednolity rynek europejski – 4 swobody

Unia celna była i nadal jest podstawą funkcjonowania WE.

Wprowadzenie unii celnej było punktem wyjścia zachodnioeuropejskich procesów integracyjnych. Cło w handlu między krajami WE zostało zniesione do 1968 r. Unia celna przewidywała ujednolicenie polityki w takich kwestiach jak : zmiana taryf celnych, zawieranie układów handlowych i celnych, stosowanie środków ochrony rynku, harmonizacja polityki eksportowej w tym środków ochronnych. Najpierw zniesiono cła importowe (do 1961 r.). proces ten trwał długo gdyż chodziło o wpływy z opłat celnych i innych podobnych. Budżety państw mogłyby się zawalić  gdyby zrobiono to zbyt szybko. Francja i Włochy uzależniły likwidację ceł wewnętrznych od likwidacji ceł na artykuły przemysłowe. Mimo, że EWG funkcjonowało to zdawano sobie sprawę, że każdy kraj członkowski musiałby zrezygnować z ochrony własnego rynku ze względu  na załamanie się innego rynku.

Od 1 stycznia 1962 r. nie istnieją, poza niektórymi dziedzinami objętymi monopolem (np. tytoń), ograniczenia ilościowe na artykuły przemysłowe a od połowy 1968 r. na większość produktów rolnych. W 1993 r. wspólny rynek zaczął działać.

Każdy kraj członkowski ma własne normy – obecnie w UE istnieje ponad 100 tys. norm (np. normy dotyczące parametrów technicznych, elektrycznych). Zastanawiano się, która norma jest najważniejsza. Wybrnięto z tego dzięki powstaniu Europejskiego Komitetu Normalizacji Elektroniki, który nad tym czuwa. W rozwiązywaniu problemów technicznych funkcjonowaniu wspólnego rynku, przyjęto założenia, że normy europejskie wprowadza się tylko tam gdzie jest to bezwzględnie konieczne, a tam gdzie nie istnieją normy europejskie stosowana jest zasada wzajemnego uznawania. Potwierdzeniem zgodności wytworzonego towaru z wymogami dyrektyw jest znak  CE. Oznacza to dopuszczenie tego towaru na wspólnotowym rynku wewnętrznym.

Pojęcie rynek wspólnotowy było używane przed UE. Zostało wprowadzone by zaakcentować EWG i wspólną działalność krajów na rynku.

Rynek wewnętrzny – to obszar UE oparty na tzw. „ 4 wolnościach” – swoboda przepływu towarów, pracowników, kapitału oraz świadczenia usług między państwami UE. Od stycznia 1993 r. nie ma granic wewnętrznych , towar wprowadzony do obrotu w jednym państwie UE może być swobodnie sprzedawany na terenie pozostałych państw UE. Dotyczy to kapitału oraz ograniczonym zakresie usług.

        I.           

Swoboda przepływu towarów – jej istotę stanowią elementy :

1.       Unia celna wraz z wspólną Taryfą Celną

2.       Zakaz ograniczeń ilościowych (kontyngentów) i środków o skutku równoprawnym

3.       Zakaz opodatkowania dyskryminacyjnego i protekcjonistycznego

4.       Nakaz reorganizacji monopoli państwowych o charakterze handlowym

Swoboda obejmuje towary :

1.       Z państw członkowskich (z 27 krajów)

2.       Z państw trzecich, które znalazły się w jednym z państw UE- po uiszczeniu należnych ceł (np. jeżeli Japonia sprzeda swoje auta na rynek niemiecki i cło zostało zapłacone to nie ma żadnych przeszkód by wprowadzić samochody do innych krajów)

Niestety ta swoboda nie dotyczy wspólnego rynku rolnego. Ponieważ jest to rynek ściśle reglamentowany np. żeby z kraju trzeciego importować/eksportować o,5 t mąki trzeba mieć pozwolenie. Ta swoboda jest bardzo ograniczona.

Zakaz nakładania ceł oraz opłat o skutku równoznacznym – to rożnego rodzaju opłaty nakładane jednostronnie przez państwa członkowskie na produkty wspólnotowe na podstawie innej niż taryfa celna lub przepisy podatkowe.

Kontyngenty to ograniczenia ilościowe, wartościowe lub czasowe. To taka regulacja, która utrudnia wprowadzenie na dany rynek.

Dopuszczalne ograniczenia z powodu przepływu towarów : względy moralności publicznej, bezpieczeństwa publicznego, ochrony zdrowia ludzi, zwierząt i roślin oraz ochrony narodowych dóbr kultury.

Zasady działania rynku wewnętrznego :

1.       Zasada zakazu dyskryminacji (pochodzenie towaru, narodowość, płeć, rasa, wyznanie, wiek, inwalidztwo, orientacja seksualna)

2.       Zasada zakazu ograniczeń towarów nieuzasadnionych

Utrzymanie ograniczeń w dziedzinie swobody przepływu pracowników i przedsiębiorczości jest zasadna

3.       Zasada lojalności państw członkowskich – wspólne działanie ma zapewnić wykonanie zobowiązań wynikających z traktatów UE (nie szkodzić celom UE)

4.       Zasada pomocniczości – WE może podjąć działania tylko wówczas i w takim zakresie w jakim cele proponowanych działań nie mogą być osiągnięte przez państwa członkowskie w wystarczający sposób

5.       Zasada proporcjonalności, czyli działania WE nie mogą wykraczać poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów UE

      II.            Swoboda przepływu osób i  pracowników – wprowadzona w 1964 r. Przez te lata była doskonale harmonizowana. W poszukiwaniu legalnej pracy można wyjeżdżać do krajów UE. Ta swoboda była najwcześniej zasygnalizowana przez Włochy.

Swoboda przepływu osób na obszarze UE stanowi jeden z podstawowych elementów budowy wspólnego rynku pracy, rozwoju usług świadczonych trans granicznie i swobody zakładania przedsiębiorstw oraz budowania Europy obywatelskiej opartej na poszanowaniu człowieka i praw mniejszości narodowych, wolności, niedyskryminacji, tolerancji i aktywności obywatelskiej.

Pod pojęciem przepływu osób należy rozróżnić problem tworzenia warunków do przemieszczenia się osób w formie wyjazdów tymczasowych lub stałych od procesów migracyjnych zachodzących miedzy krajami członkowskimi.

Swoboda przepływu osób dotyczy znoszenia przeszkód w  : swobodnym podróżowaniu (zniesienie granic wewnętrznych w 1993 r. dla 9 krajów), osiedlaniu, podejmowaniu nauki i pracy na całym obszarze UE, czyli dla posiadaczy obywatelstwa UE.

Dotyczy to takich dziedzin jak : edukacja i nauka, zamieszkania i podróżowania, praca najemna i na własny rachunek, ochrona zdrowia, ubezpieczenia społeczne, bezpieczeństwo i prawa obywatelskie.

Zasada niedyskryminacji zakazuje wszelkich form dyskryminacji w zakresie  zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy. Stosowany jest też zakaz dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, religię, niepełnosprawność, wiek i orientację seksualną. Oznacza to równy dostęp do rynku pracy i prowadzenia działalności zawodowej dla obywateli UE. Wobec pracownika z innego kraju nie można stosować odmiennych warunków niż te, które musi spełniać pracownik miejscowy i które wynikają z narodowych przepisów prawa pracy