Prawo Administracyjne - cz.6

Źródła prawa administracyjnego

1.       Wewnętrzne źródła prawa (te które są wydawane wewnątrz administracji)

Ø  Uchwały Rady Ministrów

Ø  Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, zarządzenia ministrów, zarządzenia Prezydenta RP (mogą być poddane kontroli TK i uchylone)

Ø  Regulaminy, instrukcje, okólniki, wytyczne

Regulaminy określają zasady organizacji, funkcjonowania oraz wewnętrzną strukturę jakiejś organizacji

Pozostałe – dokumenty zawierające treść informacyjną lub interpretacyjną

Ø  Statuty – akty o charakterze wewnętrznym, posiadają dużą rolę i znaczenie. Mają charakter organizacyjny (w sensie ogólnym)

2.       Źródła prawa wspólnotowego

·         Prawo pierwotne (traktatowe) – w drodze zawierania umów międzynarodowych

·         Prawo wtórne, pochodne (stanowione) – uchwalone przez instytucje unijne

A.      Prawo instytucjonalne – określa pozycję prawną, kompetencje organów oraz stosunki między porządkiem prawnym Unii a porządkiem prawnym państw członkowskich

v  Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego – nad prawem wewnętrznym

v  Zasada bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego – nie potrzeba pośrednich aktów wprowadzających w życie

Prawo instytucjonalne reguluje również procedury stanowienia prawa wspólnotowego, tryb w jakim ma być prawo uchwalone.

B.      Prawo materialne – reguluje te rodzaje działalności, które objęte są sferą oddziaływania traktatów unijnych. Reguluje 4 podstawowe swobody UE: swobody przepływu towarów, osób, usług i kapitału.

Traktaty – założycielskie (traktat  paryski 1951r., traktat rzymski, traktat z 1968r. – jednolity akt europejski, traktat z Maastricht powołujący bezpośrednio UE)

Rozporządzenia – zawierają ogólne regulacje prawne, są wiążące, obowiązują we wszystkich państwach UE. Mogą być uchwalane przez: Parlament Europejski, Radę UE i Komisję Europejską.

Dyrektywy – są skierowane do konkretnych adresatów, którymi mogą być państwa członkowskie. Zawierają określony cel, który ma być zrealizowany. Nie stosuje się bezpośrednio.

Decyzje – regulują przypadki indywidualne i konkretne co oznacza, że adresatami mogą być osoby fizyczne, prawne włącznie z państwami członkowskimi.

Zalecenia i opinie – wydawane są przez KE. Nie są to akty wiążące i dotyczą wyrażenia stanowiska przez instytucje unijną lub jest to w sposób przedstawienia postulatów dotyczących zachowania adresatów.

Umowy międzynarodowe – zawierane przez UE z krajami trzecimi.

Państwa UE nie mogą uchylać unijnych aktów prawnych. Prymat prawa unijnego nad wewnętrznym porządkiem prawnym.

Ogłaszanie aktów normatywnych

Dzienniki promulgacyjne – Dziennik Ustaw, Monitor Polski, Dzienniki Urzędowe Ministrów, Dzienniki Urzędowe Urzędów Centralnych, Wojewódzkie Dzienniki Urzędowe

ü  Dziennik Ustaw – ogłaszana jest Konstytucja, ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy, rozporządzenia, teksty jednolite aktów prawnych, orzeczenia TK, uchwały Rady Ministrów, akty prawne dotyczące stanu wojny, zawarcia pokoju, referendum konstytucyjnego, ogólnokrajowego, skrócenia kadencji parlamentu, wyborów prezydenckim i parlamentarnych, mobilizacji stanu wojennego, stanu klęski żywiołowej oraz stwierdzenia ważności wyborów parlamentarnych, prezydenckich i referendum.

ü  Monitor Polski – zawiera zarządzenia prezydenta, uchwały RM, zarządzenia premiera, niektóre orzeczenia TK w tym o niemożności sprawowania urzędu przez prezydenta i postanowienia w sprawie sporów kompetencyjnych między naczelnymi organami państwa

ü  Monitor Polski B – zawiera sprawozdania finansowe, obwieszczenia i ogłoszenia podmiotów gospodarczych

ü  Dzienniki Urzędowe Ministrów – ogłaszane są akty prawne organu wydającego dziennik oraz orzeczenia TK odnośnie opublikowanych tam aktów

ü  Wojewódzkie Dzienniki Urzędowe – wydawane są przez wojewodę, zawierają akty prawa miejscowego wydawane przez organy administracji zespolonej i niezespolonej a także przez organy samorządowe, statuty związków międzygminnych, powiatów, akty Prezesa RM uchylające akty prawa miejscowego, uchwały budżetowe i sprawozdania z wykonania budżetu, informacje, komunikaty, obwieszczenia, ogłoszenia

3.       Nieformalne źródła prawa  administracyjnego – zaliczamy tzw. zwyczaj, orzecznictwo sądowe, doktrynę prawniczą oraz normy i zasady pozaprawne

Zwyczaj – pewne rozstrzygnięcie, pewien rodzaj zachowania, który poprzez wielokrotność powtarzania się stał się częścią świadomości prawnej społeczeństwa.

Orzecznictwo sądowe – jest zawsze wydawane w konkretnej sprawie. Mają duże znaczenie dla wykładni prawa.

Doktryna prawnicza – zbiór poglądów znawców, ekspertów prawa. Są dalej przekazywane

Normy i zasady pozaprawne – kwestia uwzględnienia innych systemów normatywnych: etycznych, moralnych, których nie da się do końca sprecyzować

Doświadczenie życiowe – jest niemierzalne, zróżnicowane. Chodzi o ogólne kwestie opierające się na zdrowym rozsądku