Zgodnie z art. 29 Kodeksu Pracy, umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie. Nie oznacza to jednak, że umowa zawarta ustnie jest nieważna. W przypadku braku formy pisemnej, pracodawca ma obowiązek potwierdzić pracownikowi na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy rodzaj umowy i jej warunki. Umowa zawarta ustnie lub w sposób dorozumiany np. przed dopuszczeniem pracownika do pracy jest ważna. Niedopełnienie przez pracodawcę tego obowiązku stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika i jest zagrożone karą grzywny.
Umowa o pracę powinna zawierać następujące elementy:
• Rodzaj pracy - przedstawienie rodzaju pracy tak by pracownik wiedział czego pracodawca od niego oczekuje, przede wszystkim powinny zostać wskazane: stanowisko, funkcja, zawód, specjalność tak aby móc określić zakres obowiązków pracowniczych i stopień dyspozycyjności.
• Miejsce wykonywania pracy - stanowi istotny element w przypadku gdy siedziba pracodawcy nie pokrywa się z miejscem realizacji stosunku pracy, lub gdy istnieje potrzeba wykonywania pracy w różnych miejscach lub miejscowościach.
• Wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia.
• Wymiar czasu pracy - wiąże się z dyspozycyjnością jakiej pracodawca wymaga od pracownika.
• Termin rozpoczęcia pracy - ma znaczenie praktyczne, w przypadku rozbieżności pomiędzy datą zawarcia umowy o pracę czyli podstawą nawiązania stosunku pracy od skutku czyli nawiązania stosunku pracy; stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono - w dniu zawarcia umowy.
Przy formułowaniu umowy o pracę należy pamiętać także o kilku zasadach:
• umowa o pracę nie może zawierać postanowień mniej korzystnych niż określone w kodeksie pracy;
• umowa o pracę daje pracownikowi uprawnienia, których nie daje umowa zlecenia lub o dzieło:
udzielania urlopu,
zasady wypowiadania umowy,
zasady wynagrodzenia za czas choroby,
zaliczenie stażu pracy (bez względu na fakt odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe),
określenie możliwości dokształcania się,
zasady wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, czyli ponad czas określony w kodeksie pracy
Pracodawca ma obowiązek skierować potencjalnego pracownika na badania lekarskie, które pozwolą stwierdzić, czy dana osoba może wykonywać daną pracę.
W umowie o pracę można zawrzeć zapisy, w których pracownik zobowiąże się do przestrzegania zasad etyki zawodowej obowiązującej w danej branży. Obecnie coraz częściej w umowach o pracę spotyka się klauzule dotyczące zachowania tajemnicy zawodowej lub zakazu konkurencji. Oznacza to, że pracownik zobowiązuje się do zachowania informacji związanych z wykonywaną pracą w tajemnicy przed innymi. Można też zobowiązać pracownika do tego, że w określonym czasie nie podejmie podobnej pracy w firmie konkurencyjnej lub nie podejmie własnej działalności w tej samej branży.
Wyróżniamy następujące rodzaje umów o pracę:
umowa na czas nieokreślony;
umowa na czas określony;
umowa na okres próbny;
umowa na zastępstwo;
umowa na czas wykonania określonej pracy
UMOWA NA CZAS NIEOKREŚLONY
Jest umową bezterminową, w której nie jest oznaczony końcowy termin trwania stosunku pracy. Jest to najkorzystniejsza dla pracownika podstawa zatrudnienia. Umowa o pracę na czas nieokreślony zakłada istnienie stałej więzi prawnej między pracodawcą a pracownikiem. Umowa ta daje pracownikowi poczucie stabilizacji.
W przypadku chęci rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę, musi on zachować określone wymogi formalne : konieczne będzie zatem wskazanie przyczyn wypowiedzenia, w razie występowania w zakładzie pracy organizacji związkowej konieczna będzie również konsultacja z taką organizacją.
Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony będzie również plusem w takcie starania się o kredyt w banku.
Kodeks Pracy przewiduje trzy sposoby rozwiązania umowy na czas nieokreślony:
za porozumieniem stron
za wypowiedzeniem
bez wypowiedzenia
Okres wypowiedzenia:
dwa tygodnie gdy pracownik był zatrudniony krócej niż sześć miesięcy
jeden miesiąc jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej sześć miesięcy
trzy miesiące gdy pracownik był zatrudniony trzy lata
UMOWA NA CZAS OKREŚLONY
Jest to umowa zawierająca termin końcowy stosunku pracy. Zawierana jest w celu wykonania zadań w określonym czasie, np. ze względu na okresowy charakter pracy pewnych grup zawodowych bądź dla zapewnienia obsady stanowisk w okresach wzmożonego zapotrzebowania na pracę. Umowa na czas określony rozwiązuje się z mocy prawa po upływie okresu na jaki została zawarta. Kodeks nie przewiduje wyraźnych ograniczeń co do długości trwania umowy na czas określony.
Jednak zawarcie umowy na okres bardzo długi nie odpowiada społeczno - gospodarczemu przeznaczeniu umowy na czas określony.
Umowa o pracę zawarta na czas określony jest w chwili obecnej najczęściej zawieraną umową.
Zawarcie takiej umowy jest korzystne z punktu widzenia pracodawcy, ze względu na krótszy okres wypowiedzenie ( 2 tygodnie ) oraz brak obowiązku wskazywania przyczyny wypowiedzenia.
Sposoby rozwiązania umowy na czas określony :
porozumienie stron,
z upływem czasu na który była zawarta
za 2 tygodniowym wypowiedzeniem
zwolnienie z winy pracownika
zwolnienie z przyczyn niezawinionych przez pracownika;
zwolnienie dyscyplinarne
rozwiązanie umowy z winy pracodawcy bez wypowiedzenia
UMOWA NA OKRES PRÓBNY
Umowa na okres próbny może poprzedzać każdą z pozostałych umów o pracę na okres nie przekraczający trzech miesięcy. Zawarcie tej umowy zależy wyłącznie od woli stron stosunku pracy.
Umowę na okres próbny pracodawca może zawrzeć z każdym pracownikiem tylko raz.
Od pracodawcy zależy czas umowy (do 3 miesięcy).
Rozwiązanie takiej umowy może nastąpić za wypowiedzeniem.
Okres wypowiedzenia umowy zależy od czasu jej trwania:
trzy dni robocze jeżeli okres próbny nie przekracza dwóch tygodni
jeden tydzień jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie
dwa tygodnie jeżeli czas próby wynosi 3 miesiące
UMOWA NA ZASTĘPSTWO
Jest odmianą umowy na czas określony. Zostaje ona zawarta na czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika zastępowanego i rozwiązuje się z chwilą jego powrotu do pracy.
Przykładami usprawiedliwionej nieobecności pracownika, są : urlop macierzyński, urlop wychowawczy, urlop bezpłatny. Dopuszczalne jest również wypowiedzenia takiej umowy.
Wcześniejsze rozwiązanie tej umowy jest też możliwe:
za porozumieniem stron
bez wypowiedzenia
za dwutygodniowym wypowiedzeniem jeżeli w umowie została zawarta odpowiednia klauzula (dotyczy to umów zawartych na dłużej niż 6 miesięcy)
UMOWA NA CZAS WYKONYWANEJ PRACY
Jest odmianą terminowej umowy o prace, zawieranej w celu świadczenia przez pracownika pracy wchodzącej w zakres pewnego oznaczonego i z góry ustalonego w czasie zadania (np. budowy mostu, zbioru truskawek, itp.). Umowy tego rodzaju nie wskazują dnia zakończenia pracy, jest ono uzależnione od zdarzenia przyszłego w postaci zakończenia określonej pracy.
Omawiana umowa rozwiązuje się z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.
Może być także rozwiązana na mocy porozumienia stron lub bez wypowiedzenia:
z winy pracownika
bez winy pracownika
z winy pracodawcy
Umowa na czas wykonywania określonej pracy nie może być rozwiązana w drodze wypowiedzenia chyba, że zakład jest w stanie upadłości lub likwidacji oraz z przyczyn dotyczących zakładu pracy (zwolnienia grupowe).
Bbibliografia:
1. Kodeks Pracy w formie on-line, Data odczytu 2.11.2010
2. Encyklopedia Internetowa Wikipedia, Data odczytu 2.11.2010
3. Jackowiak U., Uziak W., Wypych-Żywicka A., Prawo pracy podręcznik dla studentów prawa, wyd. Kantor Wydawniczy Zakamcze, Kraków 2003
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz