Szkolenia i popularyzacja bhp

Planowanie działalności szkoleniowej jest niezbędnym elementem pracy wykładowcy. Podczas planowania i organizacji pracy dydaktyczno-wychowawczej na kursach szkoleniowych powinniśmy brać pod uwagę założenia określone w „ramowych programach szkolenia" zawartych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Planowanie umożliwia:

ü  właściwą realizację postawionych celów szkolenia,

ü  przewiduje działania dydaktyczno - wychowawcze,

ü  nie dopuszcza do przypadkowości.

Proces szkoleniowy należy organizować i realizować przestrzegając zasady:

-          świadomości celu u wszystkich uczestników kursu,

-          współdziałania uczestników i prowadzących szkolenie,

-          współodpowiedzialności uczestników i prowadzących zajęcia za wyniki pracy dydaktycznej.

Elementy  organizacji pracy podczas szkolenia to:

-          starannie zaplanowana organizacja pracy,

-          właściwie zaprogramowane treści szkolenia,

-          właściwe wyposażenie w sprzęt i środki dydaktyczne,

-          dostarczenie uczestnikom  szkolenia arkuszy ćwiczeń,  podręczników itp.

Planowanie   pracy   dydaktyczno   -   wychowawczej   na   kursie   szkoleniowym możemy rozpatrywać w trzech kategoriach:

1.    Planowanie całego kursu (rola kierownika - organizatora kursu szkoleniowego).

2.    Planowanie procesu dydaktyczno-wychowawczego

3.    Planowanie poszczególnych zajęć

Wykładowca kursu szkoleniowego planuje swoją pracę opracowując plan pracy dydaktyczno - wychowawczej na podstawie:

-       informacji przekazanych przez organizatora szkolenia o uczestnikach
szkolenia: wykształcenie, doświadczenia zawodowe, liczebności grupy szkoleniowej

-       informacji uzyskanych w wyniku identyfikacji potrzeb szkoleniowych,

-       charakterystyki zawodowej absolwenta kursu, zawierającej wykaz wiadomości
i umiejętności, które nabywa słuchacz w czasie trwania kursu.

-       celów ogólnych i pośrednich kursu szkoleniowego,

-       założeń programowo - organizacyjnych kursu,

-       programu nauczania całego kursu i programu nauczania wykładanego przedmiotu,

-       planu nauczania na kursie - stanowi on podstawę wymiaru czasu trwania kursu z podziałem na zajęcia teoretyczne i praktyczne (zwykle zawiera zestawienie przedmiotów nauczania, liczbę godzin przewidzianą na realizację każdego przedmiotu, ewentualne wskazówki metodyczne),

-       informacji o warunkach, w których będą się odbywać zajęcia na kursie, przede wszystkim wyposażenie w sprzęt, urządzenia i środki dydaktyczne,

-       treści zawartych w podręcznikach i skryptach, które poleci słuchaczom do wykorzystania.

Plan pracy dydaktyczno - wychowawczej powinien zawierać :

·         rozkład materiału nauczania dla danego przedmiotu,

·         określenie sposobów przygotowania się do poszczególnych zajęć,

·         terminy i tematykę konsultacji,

·         terminy, miejsce i cele wycieczek dydaktycznych, jeśli takie są przewidywane w realizacji programu nauczania z danego przedmiotu,

·         liczbę, terminy i tematy ćwiczeń kontrolnych.

Istotnym elementem planowej pracy wykładowcy jest rozkład materiału, który zawiera:

-       tematy jednostek metodycznych - liczbę godzin przeznaczonych na ich realizację,

-       szczegółowe  cele  szkolenia 

-       zamierzone metody nauczania/ formy prowadzenia zajęć,

-        środki dydaktyczne niezbędne do realizacji celów szkolenia

-       wykaz literatury dla słuchacza i wykładowcy,

-       zamierzone metody kontroli

Na podstawie rozkładu materiału wykładowca opracowuje:

-       szczegółowe konspekty zajęć

-       materiały szkoleniowe dla słuchaczy

-     odpowiedni układ i treść zajęć 

Podstawową formą organizacji procesu dydaktycznego jest lekcja. Ze względu na higienę pracy umysłowej słuchaczy przyjmuje się 45 lub rzadziej 60- minutowy czas trwania lekcji.

Organizator kształcenia powinien zapewnić:

1)    program nauczania;

2)    kadrę dydaktyczną posiadająca., kwalifikacje zawodowe odpowiednie do realizowanych programów szkolenia;

3)    odpowiednie pomieszczenia wyposażone w sprzęt i pomoce dydaktyczne umożliwiające prawidłową realizację kształcenia, zapewniające bezpieczne i higieniczne warunki pracy i nauki;

4)    prowadzenie dokumentacji i nadzoru wewnętrznego zapewniającego prawidłowość realizacji procesu dydaktyczno - wychowawczego oraz służącego podnoszeniu jakości prowadzonego kształcenia;

5)    warunki organizacyjne i techniczne umożliwiające udział w kształceniu osób niepełnosprawnych

Natomiast program nauczania każdej formy kształcenia powinien zawierać:

1)    nazwę formy kształcenia;

2)    czas trwania i sposób jej organizacji;

3)    wymagania wstępne dla uczestników;

4)    cele kształcenia;

5)    plan nauczania określający nazwę zajęć edukacyjnych oraz ich wymiar;

6)    treści kształcenia w zakresie poszczególnych zajęć edukacyjnych;

7)    wykaz literatury oraz niezbędnych środków i materiałów dydaktycznych;

Organizator kształcenia prowadzi dokumentację przebiegu kształcenia dla każdej prowadzonej formy kształcenia. Dokumentację, tę stanowią:

1)       program nauczania,

2)    dziennik zajęć edukacyjnych, zawierający

·         listę obecności,

·         wymiar godzin zajęć edukacyjnych,

·         tematy zajęć edukacyjnych;

3)    protokół z egzaminu, jeżeli taki został przeprowadzony;

4)    rejestr wydanych zaświadczeń

Po zidentyfikowaniu potrzeb szkoleniowych i określeniu na tej podstawie celów ogólnych   i   pośrednich,   opracowuje   się   program   kursu,   ustala  jednostki programowe i ich podstawowe treści w postaci haseł programowych, oraz dokonuje podział godzin na poszczególne bloki - jednostki programowe.

Planowanie i projektowanie szkolenia polega przede wszystkim na :

•opracowaniu założeń programowo - organizacyjnych: celu kursu i zakresu tematycznego, zasad doboru uczestników, czasu trwania i sposóbu organizacji,

•sposób sprawdzania efektów nauczania.

•opracowaniu planu szkolenia: ustaleniu przedmiotów nauczania, ustaleniu liczby godzin przewidzianych na realizację poszczególnych przedmiotów.

• opracowaniu programów nauczania poszczególnych przedmiotów wraz z rozkładem materiału zawierających: cele szkolenia, treści, wskazówki metodyczne, wykaz literatury,  wykaz niezbędnych środków dydaktycznych.

Najważniejsze działania organizacyjne organizatora szkoleń przed kursem szkoleniowym:

 Przygotowania wstępne

1.    Określenie  celów szkolenia

2.   Podstawowe ustalenia organizacyjne:

ü  określenie terminu szkolenia

ü  określenie formy i kryteriów naboru kandydatów na kurs

ü  wybór miejsca przeprowadzenia szkolenia.

ü  Dobór współorganizatorów - ustalenie zasad współpracy

ü  określenie kryteriów doboru wykładowców

ü  określenie  sposobu  sprawdzania  efektów 

Planowanie i projektowanie pracy programowej

ü  Opracowanie założeń programowo - organizacyjnych i planu szkolenia.

ü  Opracowanie (lub zlecenie opracowania) programów poszczególnych przedmiotów.

ü  Ustalenie sposobu przygotowania  materiałów szkoleniowych.

Przygotowania i rozstrzygnięcia organizacyjne

·         Dobór wykładowców i spisanie umów z wykładowcami    

·         Rezerwacja sali konferencyjnej, sporządzenie listy niezbędnego wyposażenia .

·         Rezerwacja noclegów i wyżywienia   

·         Kalkulacja kosztów.

·         Przygotowanie szczegółowego rozkładu zajęć na kursie

·         inne ustalenia dotyczące organizacji kursu.

·         Opracowanie, powielenie materiałów szkoleniowych.

·         Zakup innych niezbędnych materiałów .

·         Przygotowanie materiałów i innego sprzętu niezbędnego do organizacji kursu

·         Przygotowanie dziennika kursu, sprawdzianów efektów szkolenia, arkuszy oceny, zaświadczeń ukończenia kursu, listy uczestników

·         Zaplanowanie sposobu rozpoczęcia i zakończenia kursu

Najważniejsze działania organizacyjne organizatora szkole w trakcie trwania kursu szkoleniowego:

·         Przyjęcie uczestników, zakwaterowanie, wręczenie szczegółowego rozkładu zajęć i innych informacji organizacyjnych.

·         Zapewnienie możliwości powielania materiałów

·         Nadzór nad funkcjonowaniem kursu i warunkami pobytu uczestników.

·         Organizacja przerw.

·         Rozdawanie niezbędnych materiałów w czasie trwania kursu.

·         Prowadzenie dokumentacji szkolenia

·         Nadzór/przeprowadzenie sprawdzenia efektów końcowych kursu oraz oceny końcowej kursu szkoleniowego.

·         Zorganizowanie zakończenia kursu i wyjazdu uczestników

·         Skompletowanie przywiezionego sprzętu i transport do jednostki macierzystej.

Najważniejsze działania organizacyjne organizatora szkoleń po kursie szkoleniowym:

-   uzupełnienie i skompletowanie podstawowej dokumentacji,

- rozliczenia finansowe.

- ocena kursu i opracowanie ewentualnych wniosków.

Właściwe określenie potrzeb szkoleniowych oraz adekwatne do potrzeb określenie celów szkoleniowych stanowi w dużej mierze o skuteczności szkolenia.

Analiza potrzeb szkoleniowych ma na celu zidentyfikowanie oczekiwań odbiorców.

Określając potrzeby szkoleniowe w danym zakładzie pracy należy przeanalizować:

-       oczekiwania pracodawców (z punktu widzenia organizacji i funkcjonowania całego przedsiębiorstwa i poszczególnych wydziałów produkcyjnych), a także

-       potrzeby pojedynczych odbiorców (pracowników, grup uczestniczących w szkoleniu) związane z wykonywaną pracą na danym stanowisku pracy oraz z odpowiedzialnością związaną z usytuowaniem danego pracownika w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa.

Jeżeli potrzeby i cele zostały prawidłowo określone to uzyskamy  wzrost zaangażowania uczestników.

Należy brać pod uwagę również oczekiwania pracodawców:

-          posiadanie odpowiednio wyszkolonej

-          stworzenie podstawy do odpowiedniej mobilności pracowników

-         dostosowanie się do określonych przepisów

-         zapewnienie pracownikom  niezbędnego zasobu wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa  i higieny pracy.

Natomiast  oczekiwania pracowników to zazwyczaj:

-         uzupełnienie wiedzy i posiadanych umiejętności

-          nabycie umiejętność wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych, o   umiejętność postępowania w sytuacjach nietypowych i awaryjnych, o   umiejętność     identyfikacji     zagrożeń     wypadkowych     i     chorób zawodowych oraz sposobów zapobiegania

-         uzyskanie  formalnego  poświadczenia zdobytych  na  kursie  umiejętności

Potrzeby szkoleniowe pracowników mogą wynikać również z:

-          potrzeby adaptacji do nowego stanowiska

-          konieczności uzupełnienia wiadomości i umiejętności zawodowych, w tym umiejętności z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy,

-          konieczności stałego szkolenia i doskonalenia zawodowego, w tym w zakresie bhp związanego z postępem naukowo - technicznym, zmianą technologii, zmianą obowiązujących przepisowi uregulowań prawnych.